Логистика маркази, гидроэлектрстанция, қурилиш кластери: Паст Дарғомда яна қандай янги лойиҳалар ишга тушади?
2024 йилда Паст Дарғом туманида ҳудудий инвестиция дастурига асосан қиймати 484 миллиард сўмлик бўлган 91 та лойиҳа ишга туширилди ва 1170 та доимий иш ўрни яратилди. Давлат инвестиция дастурига асосан 14,3 миллион доллар тўғридан-тўғри хорижий инвестиция маблағлари ўзлаштирилди.
Жумладан, туманнинг Камолот маҳалласида жойлашган қўшма корхона шаклидаги “Айша ар” корхонаси томонидан жорий йилда 4,3 миллион долларлик хорижий сармоя маблағи ҳисобига йирик паррандачилик комплекси ва балиқчилик хўжалиги ишга туширилган. Шунингдек, “Трансхимикал” қўшма корхонаси томонидан кимё саноатида фойдаланиладиган йирик ҳажмли қоплар ишлаб чиқариш лойиҳаси ҳисобига 5,4 миллион доллар хорижий инвестиция маблағи ўзлаштирилган.
- Туманга хорижий сармояни жалб этиш ва саноат соҳасини ривожлантириш бўйича бир қатор ишлар амалга оширилмоқда, - дейди туман ҳокимининг ўринбосари Азиз Ғофуров. – Хусусан, Президентимизнинг тегишли қарорларига мувофиқ, туманимизнинг Каттақўрғон тумани билан чегарадош бўлган Чимбойобод массивида 234,3 гектар ер майдонида махсус саноат зонаси ташкил этилиши белгиланган. Ушбу саноат зонасида фармацевтика, электротехника, тўқимачилик, чарм-пойабзал, кимё саноати, қурилиш материаллари, қишлоқ хўжалик маҳсулотларини чуқур қайта ишлаш лойиҳаларини амалга ошириш ҳисобига камида 500 миллион долларлик инвестиция лойиҳаларини жойлаштириш белгиланди. Шу билан бирга туманга хорижий капитални жалб этиш бўйича ҳам бир қатор ишлар амалга оширилмоқда. Жумладан, 2024 йил июнь ойида Хитой давлатига қилинган сафардан сўнг туманимизга 9 та ишбилармонлар гуруҳи ташриф буюрди. Бу гуруҳлар таркибидаги 50 дан ортиқ йирик компаниялар вакиллари туманимизнинг салоҳияти, имкониятлари билан танишди. Экспорт кўрсаткичларини ошириш мақсадида бир нечта янги корхоналар ташкил этилди. Камолот маҳалласидаги “Хан агро” корхонаси шулар жумласига киради. Бизда одамларимиз такрорий экинга асосан дуккакли экинлар экишгани боис бундай маҳсулот кўп етиштирилади. Ушбу корхона томонидан нафақат тумандаги, балки бошқа ҳудудларда етиштирилган мош, ловия каби дуккакли маҳсулотларни Туркия ва Европа давлатларига экспорт қилиш йўлга қўйилди. Бунинг натижасида тумандан 18 миллион 400 минг долларлик саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорт қилинди. Бу ўтган йилнинг мос даври билан солиштирилганда 118 фоизни ташкил қилади.
Балхиён маҳалласида 2024 йил июнда “LOGIC AUTOMOTIVE AND ENGINEERING” МЧЖ хорижий корхонаси томонидан автомобиллар учун эҳтиёт қисмлар ишлаб чиқариш лойиҳаси ишга туширилди. Қиймати 5 миллиард сўм бўлган лойиҳа доирасида 42 та янги иш ўрни ташкил этилди ва йилига ўртача 30 миллиард сўмлик маҳсулот ишлаб чиқариш йўлга қўйилди.
2025 йилда тўғридан-тўғри хорижий инвестиция ҳисобига 100 миллион долларлик лойиҳаларини амалга ошириш режалаштирилган. Бунда ғишт ишлаб чиқаришни модернизация қилиш, табиий минералларга бой сув ишлаб чиқариш, қурилиш материаллари кластерини ташкил этиш, йирик логистика маркази, гидроэлектростанция ташкил этиш ва юқори ҳосилдорликка эришиш учун ғўзанинг янги навларини яратиш бўйича лойиҳалар тайёрланмоқда.
Ҳудудий инвестиция дастури доирасида қиймати 91,2 миллион долларлик 122 та лойиҳа ишга туширилиши ва 2 минга яқин иш ўрни яратилиши белгиланган. Давлат инвестиция дастури доирасида 124 миллион долларлик, шундан 100 миллион доллари тўғридан-тўғри хорижий инвестиция маблағлари ҳисобига 7 та янги лойиҳа ишга туширилиши ва 365 та янги иш ўрни яратилиши режалаштирилган.
Кейинги йилларда Камолот маҳалласи туманнинг саноат марказига айланиб бормоқда. Бир неча йил аввал йирик корхоналар ва кичик ишлаб чиқариш цехлари ҳам бўлмаган бу маҳаллада бугун жаҳон андозаларига мос келадиган экспортбоп маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи кўплаб корхоналар бор. “Spector metala construcsiya” МЧЖ 2017 йилда ташкил этилган шундай корхоналардан бири ҳисобланади. Уч нафар ишчи билан фаолият бошлаган корхонада бугун 120 киши меҳнат қилмоқда. Корхонада металл шит, шкаф, чиқинди урнаси, темир қути каби маҳсулотлар ишлаб чиқариш ва ўрнатиб бериш хизматлари йўлга қўйилган.
Бундан ташқари, корхона электр трансформаторларни йиғиш ва ўрнатиб бериш хизматларни кўрсатади. 2024 йилнинг 10 ойида ушбу корхона томонидан 40 миллиард сўмлик маҳсулот ишлаб чиқарилди. 2025 йилда 500 минг долларлик “ПВХ шитлар ва розеткалар ишлаб чиқариш” лойиҳасини амалга ошириб, 30 дан ортиқ янги иш ўрни яратишни режалаштирмоқда.
Бир неча кун олдин шу ерда яна бир янги корхона - “FORTUNA URGUT MEDICAL” МЧЖ фаолият бошлади. Қиймати 5 миллион доллар бўлган корхонада Хитойдан келтирилган ускуналар ёрдамида йилига 200 минг дона шифобахш мой, 50 минг дона суюқ совун, 100 минг дона антицептик воситалар ва бошқа фармацевтика маҳсулотлари ишлаб чиқариш йўлга қўйилган.
Ушбу ҳудудда Туркия давлати билан ҳамкорликда очилган яна бир йирик корхона – “LOGIC AUTOMOTIVE AND ENGINEERING” МЧЖ хорижий корхонаси дастлаб автобусларга пластик ва юмшоқ ўриндиқлар ишлаб чиқариш билан фаолият бошлаган. Бугун корхонада маҳсулот турлари ва ҳажми ортиб бормоқда.
- Корхонамизда автобуслар учун совуткич (кондиционер) ва эшик ишлаб чиқариш ҳам йўлга қўйилган, - дейди корхона сифат назорати бўлими мутахассиси Достон Собиров. – Жорий йилдан L60 ва HD50 автобуслари учун хориждан хомашё келтириб, каркас қисмлари, махсус юк автомобиллари учун кузовлар ишлаб чиқаришни бошладик, пластик ўриндиқлар ишлаб чиқариш тўлиқлигича маҳаллийлаштирилди. Эшикларни маҳаллийлаштириш 50 фоизга, совуткич ишлаб чиқаришни маҳаллийлаштириш 30 фоизга етди. Умуман, корхонамизда маҳаллийлаштириш даражаси 50 фоизга етказилди ва натижани яхшилаш борасида иш олиб боряпмиз. Ҳозир корхонамизда меҳнат қилаётган 50 нафардан ортиқ ишчининг аксарияти ёшлар. Уларнинг меҳнати билан йилига 10 мингта пластик ўриндиқ, 500 дан ортиқ совуткич, 300 донагача эшик, L60 ва HD50 автобуслари учун 200 донадан каркас, 400 дона кузов тайёрлаш имкониятимиз бор. Кейинчалик ТЖ-45 автобусларининг каркас ва пол қисмларини ишлаб чиқаришни йўлга қўйишни режалаштиряпмиз.
Ўктам ХУДОЙБЕРДИЕВ,
Бахтиёр МУСТАНОВ олган суратлар.