Хусусий айблов институти ҳаётий талаблар натижасидир
Сенатнинг ялпи мажлисида "Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисида"ги Қонунига бир қатор ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш юзасидан қонун қабул қилинди. Ушбу ҳужжат Президентнинг Янги таҳрирдаги Ўзбекистон Конституциясидан келиб чиқадиган вазифаларни амалга ошириш бўйича чора-тадбирлар ( 2023 йил 8-май) дастурининг ижросини таъминлаш мақсадида ишлаб чиқилган.
Мазкур қонун билан Ўзбекистон Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни юритиш амалиётига хусусий айблов институтини жорий этиш назарда тутилмоқда. Қолаверса, жиноят процессида жабрланувчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг амалдаги самарали институтини маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги ишларни юритишда ҳам қўллаш зарурияти юзага келди. Яна ҳам оддийроқ қилиб тушунтирсак, ҳуқуқ ҳимояси идораларига келиб тушаётган эътироз ва шикоятларнинг аксарияти жабрланувчи ҳуқуқининг эътиборсиз қолаётганини кўрсатаяпти.
Эндиликда эса, мазкур қонун билан маъмурий ҳуқуқбузарликлар учун туҳмат, ҳақорат қилиш, ҳужжатлар билан танишиб чиқишни асоссиз рад этиш, турар жой дахлсизлигини бузиш, енгил тан жароҳати етказиш, мулкни қасддан нобуд қилиш ёки унга зарар етказиш каби кўплаб ҳолатлар фақатгина жабрланувчининг аризасига асосан олиб борилади.
Бундан ташқари, қонун моддалари билан маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг жариманинг энг кўп миқдорини белгилаш ваколатлари чиқариб ташланмоқда.
Қисқа қилиб айтганда, Сенаторлар томонидан қабул қилинган ушбу янги қонун ҳуқуқий таъсир чоралари асоссиз қўлланилишининг олдини олиш, фуқаролар ҳуқуқ ва эркинликларининг кафолатини янада кучайтиришга хизмат қилади.
Шавкат ШАРИПОВ,
Олий Мажлис Сенати аъзоси.
