Иссиқ кунда нега совуқ сув ичмаслик керак?

Жазирама кунларда муздек сув ичиб, чанқоғимизни босишга уринамиз. Музлаткичда турган мева-сабзавотларни истеъмол қилиб, ҳовуримиз пасайгандай туюлади. Айниқса, иссиқ забтига олганда, музқаймоқ гўё жоннинг роҳати. 

Аммо ёз чилласида паст ҳароратдаги маҳсулотлар организмни совитишга эмас, аксинча қиздиришга хизмат қилиши ҳақида билармидингиз? Хўш, мутахассиснинг бу борадаги хулоса ва тавсиялари қандай?

Бу ҳақда республика Миллий тиббиёт маркази директори ўринбосари Акмал Раҳматуллаев фикрларига қулоқ тутамиз.

- Иссиқ кунларда муздек сув ва маҳсулотлардан тийилиш керак,  - дейди А.Раҳматуллаев. - Бу тавсияни фақат томоқ ёки бошқа ички аъзоларни шамоллатиб қўймаслик учунгина бермаймиз.

Гап шундаки, юқори ҳароратда тана ўзини табиий совутиш хусусиятига эга. Айни сабабдан иссиқда кўп терлаймиз. Бундай пайтда муздек сув ичсак нима бўлади? Организм, аввало, уни иситишга мажбур бўлиб, икки ҳисса кўп энергия сарфлайди. Оқибатда тана совуш ўрнига янада қизийди. Бу эса организм учун стресс.

Худди шундай, музқаймоқ ёки оқсилга бой бошқа маҳсулотларни ҳазм қилиш учун ҳам организм ўзидан жуда кўп иссиқлик чиқариши керак. Бунинг учун, биринчи галда, тана ошқозонга тушган муздек маҳсулотни нормал ҳароратгача қиздириши лозим.

Бу жараён эса организмни зўриқтириб, шундоқ ҳам иссиқ танада ҳарорат ошишига олиб келади. Оқибатда кучли чарчоқ ва ланжлик ҳисси юзага келади. Бош ёки юрак соҳасида оғриқлар пайдо бўлади. Қолаверса, терлаб совуқ сув ичиш қон томирларини торайтириб, спазм ҳосил қилади ва организмда овқатнинг қайта ишлаш жараёнларини секинлаштиради.

Муздек суюқлик ёғли таомлар билан ичилганда ёғнинг организмга сўрилиши қийинлашади. Бу ҳам саломатлик учун жуда хавфли.

Шунингдек, паст ҳароратли маҳсулотлар овқат ҳазм қилиш учун зарур бўлган ферментлар ишлаб чиқарилишини блоклаб, иммунитетни пасайтиради. Бундан ташқари, шамоллаш, ангина ва бурун-ҳалқум йўлининг бошқа касалликларига сабаб бўлиши мумкин.

Баъзи маҳсулотлар буйраклар фаолияти бузилишига олиб келиб, пешоб ажратиш жараёнини тезлаштиришини ҳам унутмаслик керак. Бу эса организмда сувсизланишни келтириб чиқаради. Тарвуз, манго, арпабодиён, селдерей, қушқўнмас шулар жумласидан.

Аччиқ қалампир таркибида капсаицин моддаси мавжуд. У танани бир муддат қиздиради. Аммо жазирама пайтида аччиқ овқат аҳволни янада ёмонлаштириши мумкин. Қолаверса, қалампир иссиқ пайтда танада кучли терлашни ҳосил қилади. Оқибатда организм сезиларли миқдорда сув йўқотади.

Жазирамада газланган, энергетик ва алкоголь ичимликлар, қаҳва истеъмол қилиш тавсия этилмайди.