Турмуш чорраҳаларида: Қарз
- Ота, ишга бориб келишга қийналяпман. Машина олишга озроқ пулим етмаяпти, ёрдам беролмайсизми? - Саттор илинж билан отасига қаради.
Ҳошим бува ёстиқни биқинига қулайроқ тортиб, тирсаги билан хонтахтага суянди. Сатторни яхши билади, топиш-тутиши ёмон эмас. Лекин баракаси йўқ, ўйламай сарфлайверади. Агар ақл билан ишлатса, аллақачон битта эмас, иккита машинага пули етарди.
- Майли, ёрдам қиламиз, чол-кампир йиғиб қўйган пенсия пулимиз бор. Лекин машина олганингдан кейин қайтарасан. Қарз. Кунидан ўтаман, аммо тийинидан ўтмайман.
- Раҳмат, ота! Албатта тийин-тийинигача қайтараман. Неварангизнинг контракти ҳам тугайди, ўқишни битиряпти, насиб бўлса, у ҳам ишлайди.
Саттор машинали бўлгач, ота қарзини узиш учун ҳар бир сўмни ҳисоб-китоб қиладиган бўлди.
- Дадам шундоқ ҳам ёрдам қилсалар бўларди, қарз демай. Ана, укаларингизга машина олиб бериб қўйибдилар-ку, - деди Мастура қайнотасидан ранжиб.
- Ношукур бўлма, хотин, мана бу данғиллама уйни қуриб битказгунча озмунча пули кетдими? Майли, машинага берган қарзини насиб бўлса қайтараман, - деди Саттор.
«Ҳисобини билмаган, ҳамёнидан айрилар», пул топиш қийин, уни ақл билан ишлатиш ундан ҳам қийин, деб бежизга айтишмаган экан. Саттор отасининг қарзини тўлайман деб бунга гувоҳ бўлди. Қарзни тўплагач, йўлга отланди.
- Қани, болалар, қани, хотин, машинага мининглар, қишлоққа кетдик. Ота-онамни, укаларимни кўриб, бир яйраб келамиз, байрам муносабати билан уч кун дам олиш куни. Бирйўла отамнинг қарзини бериб келамиз.
...Уларни кўриб, чол-кампирнинг димоғлари чоғ бўлди. Ака-укалар, овсинлар, набиралар қувончини кўриб, Хосият момо айниқса, ўзини қўярга жой тополмасди. Зиёфат тугаб, дастурхонга фотиҳа ўқилгач, Саттор отасининг олдига бир даста пул қўйди.
- Қарзингиз, ота, сал кечикиб қайтаряпман, узр, йиғиш бироз чўзилиб кетди.
- Ҳечқиси йўқ, ўғлим, пулни тежашни ўрганганингнинг ўзи катта гап. Бундан буёғи ҳеч қачон пулга зор бўлмайсан, - Ҳошим бува пулни салмоқлаб кўргач, қайтариб Сатторнинг олдига қўйди. - Ол, заруратингга ишлатасан, онанг билан оладиган пенсиямиз ўзимизга етади. Хафа бўлма, сенга пул бераётганимда атайлаб қарз дегандим. Хурсандман, ўғлим, пулни қадрлашни ўрганибсан, муҳтожлик кўрмайсан.
Тоғаймурод Шомуродов.
