Turmush chorrahalarida: Qarz
- Ota, ishga borib kelishga qiynalyapman. Mashina olishga ozroq pulim yetmayapti, yordam berolmaysizmi? - Sattor ilinj bilan otasiga qaradi.
Hoshim buva yostiqni biqiniga qulayroq tortib, tirsagi bilan xontaxtaga suyandi. Sattorni yaxshi biladi, topish-tutishi yomon emas. Lekin barakasi yo‘q, o‘ylamay sarflayveradi. Agar aql bilan ishlatsa, allaqachon bitta emas, ikkita mashinaga puli yetardi.
- Mayli, yordam qilamiz, chol-kampir yig‘ib qo‘ygan pensiya pulimiz bor. Lekin mashina olganingdan keyin qaytarasan. Qarz. Kunidan o‘taman, ammo tiyinidan o‘tmayman.
- Rahmat, ota! Albatta tiyin-tiyinigacha qaytaraman. Nevarangizning kontrakti ham tugaydi, o‘qishni bitiryapti, nasib bo‘lsa, u ham ishlaydi.
Sattor mashinali bo‘lgach, ota qarzini uzish uchun har bir so‘mni hisob-kitob qiladigan bo‘ldi.
- Dadam shundoq ham yordam qilsalar bo‘lardi, qarz demay. Ana, ukalaringizga mashina olib berib qo‘yibdilar-ku, - dedi Mastura qaynotasidan ranjib.
- Noshukur bo‘lma, xotin, mana bu dang‘illama uyni qurib bitkazguncha ozmuncha puli ketdimi? Mayli, mashinaga bergan qarzini nasib bo‘lsa qaytaraman, - dedi Sattor.
«Hisobini bilmagan, hamyonidan ayrilar», pul topish qiyin, uni aql bilan ishlatish undan ham qiyin, deb bejizga aytishmagan ekan. Sattor otasining qarzini to‘layman deb bunga guvoh bo‘ldi. Qarzni to‘plagach, yo‘lga otlandi.
- Qani, bolalar, qani, xotin, mashinaga mininglar, qishloqqa ketdik. Ota-onamni, ukalarimni ko‘rib, bir yayrab kelamiz, bayram munosabati bilan uch kun dam olish kuni. Biryo‘la otamning qarzini berib kelamiz.
...Ularni ko‘rib, chol-kampirning dimog‘lari chog‘ bo‘ldi. Aka-ukalar, ovsinlar, nabiralar quvonchini ko‘rib, Xosiyat momo ayniqsa, o‘zini qo‘yarga joy topolmasdi. Ziyofat tugab, dasturxonga fotiha o‘qilgach, Sattor otasining oldiga bir dasta pul qo‘ydi.
- Qarzingiz, ota, sal kechikib qaytaryapman, uzr, yig‘ish biroz cho‘zilib ketdi.
- Hechqisi yo‘q, o‘g‘lim, pulni tejashni o‘rganganingning o‘zi katta gap. Bundan buyog‘i hech qachon pulga zor bo‘lmaysan, - Hoshim buva pulni salmoqlab ko‘rgach, qaytarib Sattorning oldiga qo‘ydi. - Ol, zaruratingga ishlatasan, onang bilan oladigan pensiyamiz o‘zimizga yetadi. Xafa bo‘lma, senga pul berayotganimda ataylab qarz degandim. Xursandman, o‘g‘lim, pulni qadrlashni o‘rganibsan, muhtojlik ko‘rmaysan.
Tog‘aymurod Shomurodov.
