Ҳар бир фарзанд учун оталар қаҳрамондир
Бугун Ғазира қишлоғида умргузаронлик қилаётган Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси Ғани бобо Тожибоев хонадонида бўлдим.
Юз ёш остонасидаги отахон.
Бир аср бадалига йирик қирғинбарот уруш ва яна қанча қийинчиликларнинг гувоҳи бўлган тирик тарих.
Тийрак кўзларида донишмандлик, шукрона, қувонч ва... ўкинчу армонлар акс этиб турган нуроний.
У кишининг юзига боқиб, шу ўйлар хаёлимдан ўтди. Негадир... отамнинг сиймоси кўз олдимда гавдаланди.
Оилада 11 фарзанд эдик. Отам меҳнаткаш, тўғрисўз, оғир-босиқ аммо ноҳақлик билан муроса қилолмайдиган киши эди. Уруш фахрийси бўлганлари учунми ёки меҳнаткашликлари сабабми, қишлоқдошлар жуда ҳурмат қилишарди.
Одатда, ҳар қандай бола аввало, ўз отасини асл қаҳрамон ҳисоблайди. Биз учун ҳам айнан шундай бўлган. Отамдан уруш хотираларини сўраб, қўймасдик. Дарслик китобларимизда уруш 1945 йилда якунлангани айтилади. Отам эса эллигинчи йилларгача хизмат қилган. Айниқса, шу тафсилот биз учун қизиқ эди. Аммо у киши қора кунларни эслашни хушламас, кўнглимиз учун бир-икки воқеани айтиш билан чекланарди.
Кейин улғайдик.
Болалигимизни эсласам, кўзларида самимият ва ўзига ишонч яширинган отам хотирамда гавдаланади.
Отам 1924 йилда туғилган. 1943 йил урушга отланган. Иккинчи жаҳон уруши тарихида маршал Жуков алоҳида ўрин тутиши сир эмас. Хусусан, у раҳбарлик қилган қўшин 1943-1944 йилларда Белоруссияни озод этган. Ана шу жангларда 19 ёшли отам ҳам қатнашган экан.
Дастлаб, мотоўқчи сифатида хизмат бошлаб, Берлингача етиб боради. Кўрсатган жасоратлари учун бир неча бор орден ва медаллар билан тақдирланади. Ниҳоят, бутун дунё учун 1945 йилда уруш якунланади. Аммо ҳали у қолдирган вайроналар, тўхтаб қолган саноат, издан чиққан қишлоқ хўжалигини тиклаш зарур эди. 1946 йилда қишлоққа қайтган отам шу сабабларга кўра, икки ойдан сўнг яна ҳарбий хизматга қайтиб кетади.
Беш йил...
Тикланиш даврининг дастлабки беш йили отам учун Ватандан, яқинларидан олисда ўтди. У киши 1950 йилгача “жанг қилди”.
Шахсий ҳужжатларимизда отамни хўжалик ишчиси бўлиб ишлагани қайд этилган. Аслида зиёли, илмни ҳурмат қилган инсон эди. Биз, фарзандларнинг ҳар биримизга алоҳида вақт ажратар, ўқишимиз билан жиддий қизиқарди.
Аввал мактабда жисмоний тарбия, ҳарбий тайёргарлик фанларидан ёшларга сабоқ берган. Кейинчалик, жамоа хўжалигида бригада бошлиғи бўлиб хизмат қилган.
Ўн олти йиллик фаолиятидан сўнг нафақага чиқди. Аммо умрининг охиригача жамоат ишларида кўнгилли сифатида қатнашди.
Шу ҳаводан нафас олиб, шу тупроққа оёқ босяпсанми, бас, унинг ҳақини ҳалол меҳнат билан тўлаш керак. У кишининг ҳаёт фалсафаси шундай эди.
Бутун умр отамга ўхшашга интилдим. Кимдир “Отангга тортибсан”, деса ҳозир ҳам қувонаман. Тийрак юз, донишманд қиёфа, сабр ва шукур билан умр кечирган меҳнаткаш инсон сиймоси кўз олдимда гадаланади.
Ўн бир фарзандни тарбиялаб, улғайтирган, яхши одам бўлишимиз учун меҳридарё онажоним билан бирга ўз умрини фидойиларча харж этган отам – Ҳамроқул Собиров бугун ҳаёт бўлганларида 96 ёшни қарши оларди.
Аллоҳ биздан ўтганларни раҳматига олсин!
Қаюм СОБИРОВ,
Жомбой тумани ҳокими.
