Сунъий интеллектнинг таълим тизимига таъсири: Инновациялар ва янги имкониятлар
Кейинги йилларда технология ва илм-фаннинг ривожланиши таълим соҳасига ҳам катта таъсир кўрсатмоқда. Бу ўзгаришларнинг энг муҳим йўналишларидан бири сунъий интеллектнинг таълим тизимида жорий этилишидир.
Сунъий интеллектнинг таълим тизимидаги энг катта ютуқларидан бири — индивидуаллаштирилган тарзда ўқитишдир. Одатда, анъанавий таълим тизимида ўқитувчилар барча ўқувчиларга бир хил материалларни етказишади, аммо ҳар бир ўқувчининг ўз ўрганиш тезлиги, қизиқишлари ва кучли томонлари мавжуд. Сунъий интеллект ёрдамида эса ўқувчиларнинг ўқув жараёнларини кузатиб бориш ва уларга индивидуал равишда мослаштирилган дарслар ва топшириқлар бериш мумкин.
Масалан, сунъий интеллект тизими ўқувчиларнинг муваффақият даражасини реал вақт режимида таҳлил қилиши ва уларнинг заиф томонларини аниқлаб, ўша соҳаларда қўшимча машқлар ва ёрдам таклиф қилишлари мумкин. Шу тарзда, ўқувчилар индивидуал эҳтиёжларига қараб таълим олади ва натижада умумий ўрганиш самарадорлиги ошади.
Шу билан биргаликда, сунъий интеллект нафақат ўқувчиларга, балки ўқитувчиларга ҳам ёрдам беради. Ўқитувчилар дарсларни тайёрлашда ва баҳолашда кўп вақт сарфлашади, аммо сунъий интеллект бу жараёнларни автоматлаштиришга ёрдам беради. Масалан, сунъий интеллект алгоритмлари автоматик тарзда дарс режалари ва топшириқларни яратиши, ўқувчиларнинг ишларини баҳолаши ва уларнинг муваффақиятларини кузатиб бориши мумкин.
Бундан ташқари, сунъий интеллект ўқитувчиларга ўқувчилар билан мулоқотда самаралироқ бўлишга ёрдам беради. Масофавий ўқитиш тизимлари орқали, ўқитувчилар реал вақт режимида ўқувчиларни кузатиб, керакли маслаҳатлар бериши мумкин. Бу ўқитувчиларнинг вазифаларини енгиллаштириб, таълим жараёнининг самарадорлигини оширади.
Шунингдек, сунъий интеллект таълимни глобал миқёсда кенгайтириш имкониятларини яратмоқда. Масофавий таълим платформалари ва онлайн курслар ёрдамида дунёнинг исталган нуқтасида ўқиш мумкин бўлиб қолди. Сунъий интеллект эса бу жараённи янада ривожлантиради. Масофавий ўқитиш учун сунъий интеллектга асосланган платформалар дарсларни мослаштиради ва ўқувчиларга қўлланма ва ёрдам кўрсатади.
Шуни таъкидлаш жоизки, сунъий интеллект тилни автоматик равишда таржима қилиш имкониятларини ҳам яратди, бу эса ўқувчилар учун таълим олиш жараёнини янада қулайлаштиради. Сунъий интеллект орқали ҳар бир ўқувчи ўз она тилида таълим олиш имкониятига эга бўлади, бу эса ёш авлод учун таълим олиш имкониятларини кенгайтиради.
Сунъий интеллектнинг таълим тизимига киритилиши, албатта, баъзи ижтимоий муаммоларни ҳам келтириб чиқариши мумкин. Ўқувчиларнинг шахсий маълумотлари, уларнинг ўқув натижалари ва бошқа махфий маълумотларни йиғиш ва сақлаш хавфи мавжуд. Шу сабабли, сунъий интеллектни таълим тизимида ишлатишда махфийликни таъминлаш ва меъёрларга риоя қилиш жуда муҳимдир.
Сунъий интеллект таълим тизимига киритилиши таълимни сезиларли даражада такомиллаштиришга ёрдам беради. Ўқитиш жараёнининг индивидуаллаштирилиши, масофавий таълимнинг ривожланиши, ўқитувчиларга ёрдам берувчи воситалар ва янги касблар яратиш — буларнинг барчаси сунъий интеллектнинг таълимга киритилишининг афзалликларидир. Бироқ, бу технологиянинг жорий этилиши билан боғлиқ этник ва ижтимоий масалаларни ҳал қилиш зарур. Агар бу масалалар ҳал қилинса, сунъий интеллект таълимни янада самарали ва глобал миқёсда эркинроқ қилиш имконини яратади.
С.С.Шарипова,
Ш.Р.Истамова,
Самарқанд давлат чет тиллар институти ўқитувчилари.
