От пойгасида ўлик ҳолда ғалаба қозонган одам

Спорт олами баъзан ёқимсиз ва адолатсиз, баъзида эса жуда ғалати воқеалар содир бўлиб турадиган ажойиб дунё. От спорти билан шуғулланган Фрэнк Хейс ана шундай тасдифий қурбонларнинг бирига айланди, чунки у мусобақа жараёнида вафот этганига қарамай, ғалаба қозониб, “Гиннеснинг рекордлар китоби”га кирган биринчи одам бўлди.

1901 йилда Ирландияда туғилган Фрэнк Хейснинг оиласи 1916 йилда АҚШга кўчиб ўтди. ОилаБруклинда яшаб юрган чоғида Хейс от чорвадориЖеймс Фрайлингнинг отхонасига ишга кирди. У ерда Фрэнк отларга қарар, жокей (чавандоз)ларни ўргатар ва бошқа ишлар билан шуғулланарди, лекин йигитнинг ўзи ҳам яширинча чавандоз-пойгачи бўлишни орзу қиларди.

Ниҳоят омад унга кулиб боқди ва иш берувчисиникўндирганидан кейин йигит 1923 йилнинг 4 июнида Нью-Йоркдаги Белмонт боғида бўлиб ўтадиган пойгада Свит Кисс исмли отга минишга рухсат олиб, пойгада иштирок этиш имкониятини қўлга киритди. Расмий пойгада илгари қатнашмаган бу иккилик 5:1 коэффициенти билан пойгада ғалаба қозонишини ҳеч ким кутмаган эди.

Хейс бошқалардан олдинга ўтишга муваффақ бўлди. Маррага яқинлашганда, томошабинлар унинг отнинг орқасига суяниб, бир қўли билан жиловни тортиб турганини кўришди. От марра чизиғини кесиб ўтмагунча кўпчилик йигит ўзини кўрсатмоқчи бўлиб, шундай ҳаракат қиляпти, деб ўйларди. От эса яна 100 метрларча югуриб ўтди-ю, кейин тўхтади.

Олдинга эгилиб қолган 22 ёшли чавандозсекингина отининг ён томонидан ағнаб тушиб, юзи билан ерга йиқилди.

- Трибунадаги қарсаклар бир зумда кулгига айланиб кетди, чунки жокей отдан ноқулай йиқилиб тушганга ўхшарди, - деб ёзган эди ўшанда "Buffalo Morning Express" газетаси. – Кейин оломонтезда фожиа содир бўлганини тушуниб етди, чунки ёрқин кийимли жокейнинг жуссаси йиқилган жойида қимирламай ётарди.

 Ипподром шифокори, доктор Жон Вурхис йигит жароҳатланган деб ўйлаб, воқеа жойига шошилди. У биринчи ёрдамни кўрсатди, лекин жуда кеч эди. Фрэнк Хейс вафот этган экан. Афтидан, Хейс пойгага тайёргарлик жараёнидаги зўр бериб ишлашва мусобақа пайтидаги ҳаяжон туфайли юрак хуружидан вафот этган.

Хейснинг юраги заифроқ бўлган эди, бу ҳақда унинг онаси Маргарет гувоҳлик берди. У ўғлининг жокей бўлишини хоҳламаган эди, чунки у фарзандининг саломатлик ҳолатини билиб, ундан хавотирланиб юрган.

Фрэнк ўзининг биринчи ва охирги пойгасида ғалаба қозонган костюмда дафн этилди. "The Times Union" газетаси у ҳақида шундай деб ёзган:

У ўзининг деярли фанатик иштиёқи ва от минишга бўлган садоқатининг қурбони бўлди. Онасининг сўзларига кўра, Фрэнк болалигидан отларга қизиққан ва унинг асосий мақсади жокей бўлиш бўлиб, онаси қарши бўлишига қарамай, бу касбни танлаган. Жаноб Фрайлинг унга пойгада қатнашишга рухсат бергунга қадар у уч йил мураббий бўлиб ишлади.

Йигит ўз орзусини рўёбга чиқарди, гарчи у ўзининг ёрқин ғолиблиги ҳақида билмаган бўлса-да, бу унинг биринчи ва сўнгги ютуғи эди.

Баҳора Муҳаммадиева тайёрлади.