Исроил ва ҲАМАС ўртасидаги тўрт кунлик сулҳ паузаси бошланди
Ғазо секторида Исроил ва ҲАМАС ўртасида тўрт кунлик сулҳ кучга кирди. Кун давомида ҲАМАС биринчи исроиллик 50 нафар гаровга олинганларни, Исроил томони эса 150 нафар фаластинликни маҳаллий вақт билан соат 16:00 да озод қилишлари керак.
Сулҳ урушаётган томонларнинг 7 октябрдан бери бир-бирига нисбатан биринчи қадамидир. Ундан олдин бир неча ҳафта давом этган кенг кўламли отишма ва жанглар бўлиб ўтди, уларнинг қурбонлари, Ғазо сектори расмийларига кўра, 13 мингга яқин тинч аҳоли вакилларидир.
Тўқнашув дунёни икки лагерга бўлди. Баъзилар Исроилни қўллаб-қувватлайди ва унинг барча ҳаракатларини ҲАМАС террорчиларига қарши кураш деб оқласа, бошқалари Исроил армиясини сектор аҳолисини мунтазам равишда йўқ қилиш ва кўплаб ҳарбий жиноятларда айблаб, фаластинликлар томонини олишади.
ҲАМАС вакилларидан иборат Ғазо сектори ҳукумати ҳисоб-китобларига кўра, 7 октябрдан 15 ноябргача Исроил армияси бостириб кирган ҳудудда 13 мингга яқин одам ҳалок бўлган, 30 мингдан ортиқ киши жароҳатланган. Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги бу рақамлар ҳар куни бир неча юзга ортиб бораётганини айтади. БМТнинг гуманитар масалаларни мувофиқлаштириш бошқармаси 8 ноябрь куни секторда 2700 га яқин одам бедарак йўқолганини маълум қилади. Уларнинг аксарияти, ташкилот тахминича, вайроналар остида. Можаро қурбонларининг аксарияти аёллар ва болалардир.
Жанглар аҳоли зич жойлашган шаҳарларда кечмоқда, тиббий ёрдам олиш имконияти деярли йўқ. Washington Post газетасининг қайд этишича, ЦАХАЛ ракеталари қочқинлар лагерлари, турар-жой ҳудудлари, сув миноралари, новвойхоналар, балиқчиларнинг қайиқлари, мактаблар, касалхоналар, масжидлар, черковлар ва бошқа тинч аҳоли нишонларига зарба бермоқда.
БМТ Аҳоли жамғармаси маълумотларига кўра, Ғазо секторида 50 минг ҳомиладор аёл бўлиши мумкин, улардан 5,5 минг нафари кейинги босқичда. Ноябрь ойи бошида Ғазо сектори Соғлиқни сақлаш вазирлиги камида учта янги туғилган чақалоқнинг ўлими ҳақида хабар берган эди: уларнинг ҳаётини таъминлаган инкубаторлар электр узилишидан кейин ишламай қолган.
31 октябрь куни Жабалия шаҳрига уюштирилган ва тахминан 50 кишининг ҳаётига зомин бўлган авиазарбаларни шарҳлар экан, ЦАХАЛ вакили Ричард Хет ҳарбийлар ўзининг асосий мақсади – ҲАМАС етакчиларидан бири Иброҳим Биарини йўқ қилишдан иборат эканини айтган.
Washington Post эслатишича, халқаро қонунларга кўра, ҳарбийлар тинч аҳоли орасида "ортиқча қурбонлар"га олиб келадиган қарорлар қабул қилмаслиги керак. Жабалия қочқинлар лагерига ҳужумни режалаштираётганда ЦАХАЛ юзлаб одамлар ҳалок бўлишини олдиндан билиши керак эди. Хуллас, экспертлар Исроил армиясининг ҳаракатларида қонунбузарликларни аниқлаш учун жанговар зонада мустақил текширув ўтказиш кераклигини, Amnesty International эса урушнинг дастлабки кунларида тинч аҳолининг оммавий қурбон бўлишига олиб келадиган ҳужумлар уруш жинояти сифатида баҳоланиши кераклигини таъкидлаган.
Бундан ташқари, геноцид фактини қонуний асосда аниқлаш учун вақт керак ва айни пайтда шартлар ҳақида баҳслашиш Ғазодаги тинч аҳолига ёрдам бермайди, дейди тадқиқотчилар.
Бутун оиласи ва яқинлари ҲАМАСда гаровда бўлган исроилликлар ҳам ҲАМАСнинг ҳарбий қарорларини танқид қилмоқда. Гаровга олинганларнинг кўплаб яқинлари ҳукумат уларни уйга қайтариш учун етарлича ҳаракат қилмаяпти, деб ҳисоблайди. Асирлар оилаларига кўра, ҳукуматни биринчи навбатда ҲАМАСнинг йўқ қилиниши эмас, балки уларнинг тақдири ташвишга солиши керак.
Исроил армияси Ғазо устига варақалар ташлаб, одамларни сулҳга қарамай можаро ҳудуди бўлиб қолаётган анклав шимолига қайтмасликка чақирган. Ҳозирча Ғазо секторида ўт очишни тўхтатиш тартиби бузилгани ҳақида хабарлар келиб тушмаган.
