Саратонни ўлдирадиган самарали модда топилди
АҚШнинг Пердью университети олимлари биринчи бўлиб саратон касалликларини даволаб бўлмайдиган ўсма оқсили фаоллигини бостириш учун табиий равишда пайдо бўлган бирикма – куркузон Dни синтез қилди.
Тадқиқот натижалари "Journal of the American Chemical Society" нашрида чоп этилган Phys.org сайтидаги пресс-релизда умумлаштирилди.
Куркузон билан боғлиқ кимёвий бирикмалар ятроф куркас (Jatropha curcas) бутасидан олинади. Олимлар янги амалиётда кўкрак бези саратон ҳужайраларида синаб кўрилган А, В, С ва D куркузонларининг саратонга қарши хусусиятларини аниқлашди.
Аниқланишича, куркузон D саратон ҳужайралари ДНКсини тиклайдиган BRAT1 онкопротеини фаоллигини бостиради ва танадаги зарарли тўқималарнинг сиқиб чиқарилишни оширади. Тадқиқотчилар узоқ вақт давомида геномларга зарар етказиш ва шу билан саратон ҳужайраларини ўлдириш йўлларини излашмоқда, шунда ўсма ўсиши ва метастазлар пайдо бўлишда тўхтайди.
Ўсма ҳужайраларининг бошқа тўқима ва органларга миграцияси фаоллигини сусайтиришга қодир дорилар мавжуд, аммо шу пайтгача BRAT1ни тақиқлайдиган бирикмалар маълум бўлмаган. Бундан ташқари, куркузон D билан биргаликда ДНКга зарар етказувчи дорилар билан қўлланилган терапия ҳар бир алоҳида уланишдан ҳам самаралироқ эканлиги исботланган.
Муаммо шундаки, оз миқдордаги куркузонни ҳосил қилиш учун илдизлар бирикмаларидаги бошқа кимёвий моддалардан ажратиш қийин ва жуда кўп бута керак бўлади. Чой қошиғининг тўртдан бир қисмини ажратиш учун тахминан 50 килограмм қуруқ илдиз керак. Бироқ, тадқиқотчилар синтезнинг 9-12-босқичида фармацевтикада ишлатилиши мумкин бўлган миқдорда кимёвий куркузонлар тайёрлашнинг оддий ва арзон усулини топдилар.
Баҳора Муҳаммадиева тайёрлади.
