Saratonni o‘ldiradigan samarali modda topildi
AQShning Perdyu universiteti olimlari birinchi bo‘lib saraton kasalliklarini davolab bo‘lmaydigan o‘sma oqsili faolligini bostirish uchun tabiiy ravishda paydo bo‘lgan birikma – kurkuzon Dni sintez qildi.
Tadqiqot natijalari "Journal of the American Chemical Society" nashrida chop etilgan Phys.org saytidagi press-relizda umumlashtirildi.
Kurkuzon bilan bog‘liq kimyoviy birikmalar yatrof kurkas (Jatropha curcas) butasidan olinadi. Olimlar yangi amaliyotda ko‘krak bezi saraton hujayralarida sinab ko‘rilgan A, V, S va D kurkuzonlarining saratonga qarshi xususiyatlarini aniqlashdi.
Aniqlanishicha, kurkuzon D saraton hujayralari DNKsini tiklaydigan BRAT1 onkoproteini faolligini bostiradi va tanadagi zararli to‘qimalarning siqib chiqarilishni oshiradi. Tadqiqotchilar uzoq vaqt davomida genomlarga zarar yetkazish va shu bilan saraton hujayralarini o‘ldirish yo‘llarini izlashmoqda, shunda o‘sma o‘sishi va metastazlar paydo bo‘lishda to‘xtaydi.
O‘sma hujayralarining boshqa to‘qima va organlarga migratsiyasi faolligini susaytirishga qodir dorilar mavjud, ammo shu paytgacha BRAT1ni taqiqlaydigan birikmalar ma’lum bo‘lmagan. Bundan tashqari, kurkuzon D bilan birgalikda DNKga zarar yetkazuvchi dorilar bilan qo‘llanilgan terapiya har bir alohida ulanishdan ham samaraliroq ekanligi isbotlangan.
Muammo shundaki, oz miqdordagi kurkuzonni hosil qilish uchun ildizlar birikmalaridagi boshqa kimyoviy moddalardan ajratish qiyin va juda ko‘p buta kerak bo‘ladi. Choy qoshig‘ining to‘rtdan bir qismini ajratish uchun taxminan 50 kilogramm quruq ildiz kerak. Biroq, tadqiqotchilar sintezning 9-12-bosqichida farmatsevtikada ishlatilishi mumkin bo‘lgan miqdorda kimyoviy kurkuzonlar tayyorlashning oddiy va arzon usulini topdilar.
Bahora Muhammadiyeva tayyorladi.
