Сингапур ривожланган давлатлар сафига қандай эришди?
Сингапур давлатининг собиқ бош вазири Ли Куан Ю порахўрлик билан қандай курашган? У шундай ёзади: “Агар коррупцияни йўқ қилмоқчи бўлсангиз дастлаб ўзингизнинг энг яқин уч нафар дўстингизни фош қилинг. Сиз нимага шундай қилаётганингизни аниқ биласиз, улар ҳам худди шундай — нимага фош қилинганини аниқ билишади”. Сингапур давлати 1965 йилда мустақилликка эришганида унинг қисқа муддатда энг ривожланган мамлакатлар қаторидан жой олишига шубҳа қилганлар кўп бўлган. Аммо Сингапурнинг собиқ бош вазири Ли Куан Ю ўзининг “Третьего мир — в первый” китобида давлатнинг ривожланишига оид жуда кўп қимматли фикрларини ўртоқлашган. Вазирлик лавозимига келганида, дастлаб иш бошлаганида эса шундай ёзади: “Менда иккита йўл бор эди: биринчиси юртни талаш, қариндош-уруғларимни атрофимга йиғиш, уларга мансаб бериш, уларни “Forbes” (дунёнинг энг бой одамлари рўйхати эълон қилинадиган журнал) рўйхатига киритиш, бунинг эвазига халқни ҳеч нарсасиз қолдириш.
Иккинчи йўл: Ўз халқимга хизмат қилиш ва мамлакатни жаҳондаги 10 та энг ривожланган мамлакатлар сафига қўшиш. Мен иккинчи йўлни танладим”. Ли Куан Ю ўзи ўйлаганидек Сингапурни энг ривожланган давлатлар сафига қўша олди.
Кўпчилик ундан Сингапурнинг ривожланиб кетишига яна нима сабаб, қандай қилиб улкан давлатдан ажраб чиқиб ривожланган давлатга айландинглар, буни қандай амалга оширдингиз деб сўрашганида уларга жавобан шундай дейди: «... Мен фақат Ватаним олдидаги бурчимни бажардим. Давлат бюджетини таълимга йўналтирдим. Муаллимни энг қуйи табақадан Сингапурдаги энг юқори мартабага кўтардим. Давлатдаги «мўъжиза»ларни амалга оширган инсонлар — муаллимлардир. Улар илм, ахлоқ, меҳнат ва ҳақиқатни севадиган, камтар авлодни етиштириб чиқардилар. Бунинг учун улардан миннатдорман!».
Хулосамиз шуки, муаллимлар аввало, КАМТАР, меҳнат ва ҳақиқатни севадиган авлодни етиштириб чиқишлари керак экан.
Мен мана шу Ли Куан Юнинг “Третьего мир — в первый” китобини барча мансабдорлар, вазирлар, ўқитувчилар, сиёсатчилар столининг устида туришини хоҳлардим...
Ривожланган мамлакатлар тажрибасига суянадиган, таянадиган турли қонун ва қарорларни ўйлаб топаётганлар, мана сизларга яна бир қўлланма, яна бир дастур...
Барно Султонова, журналист.
