“Mirzo Ulug‘bek” darvozasidan salom berib kiring!
Yaqinda ijtimoiy tarmoqlar orqali Samarqand viloyati hokimi Erkinjon Turdimov Samarqandda turizmni rivojlantirish bo‘yicha jamoatchilikning mulohazalari bilan qiziqib, taklif bildirishlarini so‘radi.
Modomiki, yurtimiz ravnaqiga barchamiz mas’ul ekanmiz, nafaqat mulohaza bildirish, bu borada fidoyilik ham qilishimiz lozim.
Toshkent shahrining kirish darvozasi hisoblanmish “Toshkent” avtovokzalidan Samarqand tomonga ketmoqchi bo‘lsangiz, yo‘lovchilar darhol so‘rashadi: “Ulug‘bek”da tushmaysizmi? ”Ulug‘bek”gacha olib boraman”.
Javob ham shunga yarasha: “Ulug‘bek”dan o‘tib tushaman” yoki “Ketdik Ulug‘bekkacha”.
Muhtaram zamondosh ,bunga siz ham sira ajablanmaysiz, chunki unga allaqachon o‘rganib bo‘lgansiz. Jahon ilm fani-yu,tamaddunida shunday iz qoldirgan ulug‘ bobomiz nomini shunchaki ermakday gapiramiz, bunga uyalmaymiz ham.
Aslida Samarqand shahridagi avtomobillar turar joyi – Mirzo Ulug‘bek nomidagi bekat, atalishi tilimizda ermakday aylanib, ushbu bekatga ulug‘ allomaning nomi qo‘yilishi to‘g‘rimikan, degan o‘yga bordim. Qo‘yilgan bo‘lsa, nutqimizni to‘g‘rilab, ulug‘ alloma sha’niga hurmat bilan gapirsak, nur ustiga a’lo nur bo‘larmidi?
Endi Mirzo Ulug‘bek nomi bilan ataladigan avtobekatdagi ahvol bilan tanishing. Mashina Samarqand shahriga kiraverishdagi tepalikdan oshgach, uzoq yurmay, ushbu bekatga yetib borasiz. Bekatda turli savdo majmualari joylashgan. Bir necha oshxonalar kecha-kunduz ishlaydi. Mashhur Samarqand nonlari sotiladi.
Xullas, istalgan narsangizni buyerdan topasiz. Qo‘shni Navoiy, Buxoro, Xorazm, Qoraqalpog‘iston Respublikasidan kelayotgan mehmonlar uchun bu ayni muddao. Ular shu yerning o‘zida istagan narsalarini sotib olishadi. Hatto, ”qittak-qittak” qilmoqchi bo‘lganlarga ham “imkon” bor.
Transport vositalarining tirbandligi ayniqsa, yoshi katta otaxon-onaxonlarni juda qiynaydi, bolali ayollar, shoshib turgan yo‘lovchi deysizmi, ba’zida Jizzax, Toshkent tomonlardan kelgan avtoulovlar atrofni bosib ketsa, katta trassadan to‘xtovsiz o‘tayotgan mashinalar yo‘lovchini gangitadi.
Samarqand shahridan kelib, Ulug‘bek bekatida to‘xtab yo‘lovchilarni tushirib olmoqchi bo‘lgan, transportlarga joy topilmaydi.
Bu yoqda Nukus, Xorazm, Buxoro, Navoiy viloyatlaridan kelgan avtobuslar xaridor talashib tirbandlikni oshiradi.
Ularning narxi bayram kunlari oshib ketsa, odatdagi kunlarda arzimas pulga aylanadi. Ular bilan bayram kunlarida odamgarchilik, samimiyat, o‘zbekchilikdan gapirib o‘tirmang.
Ba’zida 90 ga kirgan otaxon duo qilsa ham, narxini tushirmaydi. Bekobod, Guliston , Yangiyer, Toshkent, Jizzax, keyingi paytda paydo bo‘lgan vodiy taksichilari sizni yurishga qo‘ymaydi. Ularga mijoz va pul kerak.
Aniq preyskurant narx yo‘q va belgilanmagan. Qancha qimmat bo‘lsa, ularga shuncha yaxshi. Shu bois, cho‘ntagi ko‘tarmaydigan inson yo‘lga chiqib qolsa, buning ustiga, yoshi kattaroq bo‘lsa deng, ulardan uzoqroqqa borib yo‘ldagi Toshkent tomonlarga ish bilan ketayotgan mashinalarga qo‘l ko‘taradi.
Ularda ba’zida arzon narxlarda ketishi mumkin. Bu atrofdagi taksichilarga yoqmaydi.
Bundan ancha burun kaminani ham bu yerda mashina turtib yubordi. Kitoblarim sochilib, yiqilib tushdim. O‘ng qo‘lim sindi, qonga belandim. To‘g‘risi, qoidani men buzdimmi, shofyormi, aniq bilmayman, tirband mashinalar ichidan o‘tayotgandim.
O‘zim shofyorning farzandi bo‘lganim uchun hech narsa da’vo qilmadim. Hatto urib yuborgan mashina egasining qayerdanligi-yu, kimligiga ham e’tibor bermadim. Faqat qo‘limning tuzalib ketishini Xudodan tiladim. Urib ketgan mashina egasi meni “sizlab-sizlab” ertasiga, kasalxonaga bir keldi-yu, qaytib qorasini ham ko‘rsatmadi.
Esimda qolgani Kadan qishlog‘idanman, degani. Shundan buyon bu voqea esimga tushsa, bu yerni allaqachon tartibga keltirish vaqti yetmadimikan, degan o‘y sira tinchlik bermaydi!
Bizningcha, bu yerda yangi zamonaviy avtoturargoh barpo etish kerak. Atrofni kengaytirish, taksichilarni, Toshkentga ketuvchilarni alohida, vodiy viloyatlari, Jizzax, Sirdaryo yo‘nalishlarini alohida joylashtirish kerak. Savdo nuqtalari va oshxona, turistik panno va reklamalar did bilan joylashtirilmog‘i, talablarga javob beradigan qo‘shimcha hojatxona qurish kerak.
Kechqurunlar bu yer yana ham tartibsiz joyga aylanadi, haydovchilar qoidani xohlaganicha buzishadi. Oqibatda yana qancha insonlarni mashina urib, turtib yubormaydi, deb kim kafolat beradi?
Qolaversa, yangi bekat yoniga Samarqand shahriga kirish ramzi sifatida katta ramziy darvoza o‘rnatilsa. Keyinchalik tarixiy va zamonaviylikni mujassamlashtirgan yangi loyihalar ko‘payib, Ulug‘bek avtobekatidan to Samarqandga Toshkentdan kirib borishdagi tepalikka qadar cho‘zilib, yo‘lning ikkala chekkasi ham obodonlashsa.
Bu loyihalarga Samarqand Arxitektura va qurilish institutining olimlar ham o‘z loyihalarini taklif etishsa, juda ham ajoyib va ezgu ish bo‘lar edi.
Samarqand – yer yuzining sayqali. Qolaversa kelayotgan sayyohlar turmush tarzimiz, muomala madaniyatimiz,transport boshqarishimiz va nutqimizgacha e’tibor beradi.
Butun jahon bizga intilib turgan bir paytda ko‘z o‘ngimizda rasadxonasi qad ko‘targan ulug‘ allomaning nomini xuddi ermakka aytganday, gapiramiz.
Mabodo, ushbu loyihalar amalga oshib, zamonaviy va keng , jahon andozalariga mos bekat, ishga tushsa, bu yerda Samarqand shahriga eshik – katta darvoza o‘rnatilsa, undan katta ehtirom, ezgu salom bilan kiring, aziz zamondoshim!
