Қуруқ сув ҳақида эшитганмисиз?

Илмий дунё сайёрамиз табиий муҳитида ҳосил бўлмаган, лекин лабораториялар ва саноат ишлаб чиқаришда тайёрланадиган бир қатор суюқликларни аниқлаган.

Хона ҳароратида оддий сув суюқлигига ўхшаш“Қуруқ сув” деб аталадиган суюқлик бор, лекин унинг жисмоний хусусиятлари оддий сувдан кескин фарқ қилади. «Қуруқ сув» 1990 йилларда синтез қилиниб, ЗМ компанияси томонидан “Novec 1230” савдо белгиси остида рўйхатдан ўтказилган.

“Novec 1230” оддий сувга қараганда кўпроқ оқувчан. Шу сабабли у сиртларни жуда ёмон намлайди. У сувда эримайди, тирик организмларнинг тўқималарига кира олмайди ватирик мавжудотлар учун хавфсиз.

Ғалати суюқлик қаерда ишлатилади?

«Қуруқ сув» ўз қўлланилишини бинолар ичи, айниқса, уларда жойлашган электроника (серверлар) ва архивлар (ҳужжатларни сақлаш, кутубхоналар) ёнғин ўчириш тизимларида топди. Ёниш совутиш эффекти туфайли тўхтатилади. Шунингдек, “Novec 1230” буғлари жуда оғир, ҳаводан оғирроқ эканлиги туфайли ёниш жойидан кислородни сиқиб чиқаради.

Бу ҳаммаси эмас. «Қуруқ сув» ҳужжатларни бузмайди, чунки қоғозни ҳўлламайди ва бўёқни эритмайди.

“Novec 1230” асосидаги ёнғин ўчириш тизимлари кўплаб йирик кутубхоналарда, овоз ёзиш студияларида, Олимпия ўйингоҳларининг медиа марказларида, театрлар ва музейлар бошқарув хоналарида, темир йўл объектларида, йирик компанияларнинг маълумотларни қайта ишлаш марказларида, архивларда, аэропортлар ва савдо марказларида ўрнатилган.

“Қуруқ сув”дан яна қаерда фойдаланиш мумкин? Баъзи илмий-фантастик фильмларда одам ўпкасини тўлдирган суюқлик орқали нафас олаётган эпизодлар кўрсатилади (масалан, “Матрица”). Агар кислород «қуруқ сувда» эритиладиган бўлса, катта эҳтимол билан шундай бўлиши мумкиндир. Бироқ, ҳали ҳеч ким бундай тажрибаларни, ҳатто ҳайвонларда ҳам ўтказгани йўқ.

Баҳора Муҳаммадиева тайёрлади.