Украина уруш бўлмаслиги учун НАТОга аъзо бўлиш режасидан кечиши мумкинми? Расмий Киев бунга аниқлик киритди
Киев Россия билан урушга йўл қўймаслик учун НАТОга аъзо бўлишдан бош тортиш масаласини кўриб чиқиш имкониятини тан олади. Бу ҳақда Украинанинг Буюк Британиядаги элчиси Вадим Пристайко маълум қилди, ОАВда тегишли интервьюдан парча эълон қилинди.
Украина жиддий ён босишга тайёрлигини билдирди
Киев Шимолий Атлантика альянси аъзолигидан воз кечиш масаласини кўриб чиқиши мумкинми, деган журналист саволига жавобан дипломат Украина расмийлари буни амалга ошириши мумкин, деб жавоб берди. Украина ҳар томонлама бундай қарорга нафақат Москва, балки НАТО томонидан, жумладан, таҳдидлар орқали мажбурланган дейиш мумкин. Аммо биз энг яхши йўлни топишда мослашувчанмиз, агар жиддий ён беришимиз керак бўлса, биз буни қила оламиз, таъкидлади элчи.
Шу билан, Пристайконинг таъкидлашича, айни дамда Украина аҳолиси ҳарбий вазият бошланса, мамлакат қандай қилиб омон қолиши ҳақида ўйлашмоқда. "Бизнинг барча дўст ва қўшниларимиз аллақачон ташкилотга аъзо бўлган бир пайтда, биз ҳимоясиз қолиб, ҳеч қандай альянс аъзоси бўлмасдан туриб вазиятни юмшата оламизми?" деди у.
Элчининг сўзлари контекстдан узиб талқин қилинган
Украина Ташқи ишлар вазирлиги Пристайконинг НАТОга аъзо бўлишдан бош тортиш ҳақидаги сўзларини контекстдан ташқарида деб ҳисоблади. Хуллас, ТИВ расмий вакили Олег Николенконинг айтишича, Киев учун асосий масала хавфсизлик кафолатлари масаласи ва бу вазиятда энг яхши кафолат, унинг фикрича, альянсга зудлик аъзо бўлиш.
“Тинчлик ва фуқароларимиз ҳаётини сақлаб қолиш учун Украина ҳар қандай мулоқот форматини қабул қилишга тайёр. Шу билан бирга, элчи ўз интервьюсида тўғри таъкидладики, НАТОга аъзолик истиқболи Украина Конституциясида мустаҳкамлаб қўйилган. Аммо мамлакат ҳозирда у ёки бошқа хавфсизлик альянсининг аъзоси эмас. Конституцияга зид қарор қабул қилиниши мумкин эмас», — дея таъкидлади Николенко.
Худди шундай фикрни Украинанинг Австралиядаги муваққат ишлар вакили Владимир Шалкивский ҳам билдирди. У Киевнинг НАТОга аъзоликдан воз кечишини имконсиз деб атади ва аъзоликни рад этиш ғоясига қарши бўлган Украина жамиятининг кучли салбий муносабатига сабаб бўлишини башорат қилди.
Шалкивский, шунингдек, Украинанинг Шимолий Атлантика блокига аъзолигидан воз кечиш ташаббускорлари, шунингдек, Олий Рада қаршилигига дуч келишини, унинг депутатлари мавжуд келишувларнинг бузилишига йўл қўймаслигини қўшимча қилди. "Ҳар қандай ўзгаришлар парламентда мутлақ кўпчиликни, яъни учдан икки қисмини талаб қилади", дея хулоса қилди у.
Элчидан сўзларини тушунтириш талаб қилинди
Украина президентининг матбуот котиби Сергей Никифоров Пристайконинг баёнотларига жавобан, элчи Россия билан тинчлик ўрнатиш учун Шимолий Атлантика иттифоқига қўшилишдан бош тортиш имконияти ҳақидаги айтганларини изоҳ бериши ва нимани назарда тутганини батафсил тушунтиришга ундади.
Шундан сўнг, Украина Шимолий Атлантика альянсига қўшилиш амбицияларини қайта кўриб чиқяптими, деган саволга Пристайко салбий жавоб бергани маълум бўлди. Унинг сўзлари нотўғри қабул қилингани таъкидланди.
Элчининг айтишича, Киев урушнинг олдини олиш учун кўплаб ён беришларга тайёр ва уларни Россия билан музокаралар жараёнида ҳал қилади. "Аммо бу Конституцияда мустаҳкамланган НАТОга қўшилиш курсига ҳеч қандай алоқаси йўқ", деди у.
Ғарб Украина элчиси позициясини қўллаб-қувватлади
Шу билан бирга, Пристайконинг позицияси Ғарбда қўллаб-қувватланди. Шу тариқа, Британия Мудофаа вазирлиги раҳбари ўринбосари Жеймс Хиппи, агар Киев томонидан қабул қилинган бўлса Украинанинг НАТОга аъзо бўлишдан бош тортиш қарорини Лондон қўллаб-қувватлашини айтди. Хиппи ҳар қандай дипломатик қарорлар Украина суверенитетига хавф солмаслиги кераклигини таъкидлади. “Агар Украина НАТОга аъзо бўлмасликка қарор қилса, биз уни қўллаб-қувватлаймиз. Қарор Украина ҳукуматида қолиши керак”, - деди у.
Украинанинг НАТОга кирмаслиги Россия учун асосий масала
АҚШ томонидан Россиядан Европада хавфсизлик кафолатлари бўйича тақдим этилган таклифларда НАТОни Шарққа кенгайтирмаслик ва Украинанинг альянсга қўшилишдан бош тортиш масаласи асосий ўринлардан бирини эгаллайди. Москва альянсдан 1997 йилги чегараларига қайтишни ва Россия билан чегарадош давлатларни қуроллантиришни тўхтатишни талаб қилди. Ўз навбатида, НАТО «очиқ эшиклар сиёсати»дан воз кечмаслигини айтди.
Шу билан бирга, Россия ва Украина ўртасидаги таранглик давом этмоқда. Ғарб давлатлари Россия томонини чегараларга қўшин олиб бораётганликда айбламоқда. 11 февраль куни Қўшма Штатлар Россия исталган вақтда, жумладан Пекин Олимпиадаси вақтида Украинага ҳарбий босқинни бошлаши мумкинлигини маълум қилди. Москва эса ҳамон қўшни давлатга ҳужум қилиш нияти йўқлигини таъкидлаб келмоқда.
