Ukraina urush bo‘lmasligi uchun NATOga a’zo bo‘lish rejasidan kechishi mumkinmi? Rasmiy Kiyev bunga aniqlik kiritdi
Kiyev Rossiya bilan urushga yo‘l qo‘ymaslik uchun NATOga a’zo bo‘lishdan bosh tortish masalasini ko‘rib chiqish imkoniyatini tan oladi. Bu haqda Ukrainaning Buyuk Britaniyadagi elchisi Vadim Pristayko ma’lum qildi, OAVda tegishli intervyudan parcha e’lon qilindi.
Ukraina jiddiy yon bosishga tayyorligini bildirdi
Kiyev Shimoliy Atlantika alyansi a’zoligidan voz kechish masalasini ko‘rib chiqishi mumkinmi, degan jurnalist savoliga javoban diplomat Ukraina rasmiylari buni amalga oshirishi mumkin, deb javob berdi. Ukraina har tomonlama bunday qarorga nafaqat Moskva, balki NATO tomonidan, jumladan, tahdidlar orqali majburlangan deyish mumkin. Ammo biz eng yaxshi yo‘lni topishda moslashuvchanmiz, agar jiddiy yon berishimiz kerak bo‘lsa, biz buni qila olamiz, ta’kidladi elchi.
Shu bilan, Pristaykoning ta’kidlashicha, ayni damda Ukraina aholisi harbiy vaziyat boshlansa, mamlakat qanday qilib omon qolishi haqida o‘ylashmoqda. "Bizning barcha do‘st va qo‘shnilarimiz allaqachon tashkilotga a’zo bo‘lgan bir paytda, biz himoyasiz qolib, hech qanday alyans a’zosi bo‘lmasdan turib vaziyatni yumshata olamizmi?" dedi u.
Elchining so‘zlari kontekstdan uzib talqin qilingan
Ukraina Tashqi ishlar vazirligi Pristaykoning NATOga a’zo bo‘lishdan bosh tortish haqidagi so‘zlarini kontekstdan tashqarida deb hisobladi. Xullas, TIV rasmiy vakili Oleg Nikolenkoning aytishicha, Kiyev uchun asosiy masala xavfsizlik kafolatlari masalasi va bu vaziyatda eng yaxshi kafolat, uning fikricha, alyansga zudlik a’zo bo‘lish.
“Tinchlik va fuqarolarimiz hayotini saqlab qolish uchun Ukraina har qanday muloqot formatini qabul qilishga tayyor. Shu bilan birga, elchi o‘z intervyusida to‘g‘ri ta’kidladiki, NATOga a’zolik istiqboli Ukraina Konstitutsiyasida mustahkamlab qo‘yilgan. Ammo mamlakat hozirda u yoki boshqa xavfsizlik alyansining a’zosi emas. Konstitutsiyaga zid qaror qabul qilinishi mumkin emas», — deya ta’kidladi Nikolenko.
Xuddi shunday fikrni Ukrainaning Avstraliyadagi muvaqqat ishlar vakili Vladimir Shalkivskiy ham bildirdi. U Kiyevning NATOga a’zolikdan voz kechishini imkonsiz deb atadi va a’zolikni rad etish g‘oyasiga qarshi bo‘lgan Ukraina jamiyatining kuchli salbiy munosabatiga sabab bo‘lishini bashorat qildi.
Shalkivskiy, shuningdek, Ukrainaning Shimoliy Atlantika blokiga a’zoligidan voz kechish tashabbuskorlari, shuningdek, Oliy Rada qarshiligiga duch kelishini, uning deputatlari mavjud kelishuvlarning buzilishiga yo‘l qo‘ymasligini qo‘shimcha qildi. "Har qanday o‘zgarishlar parlamentda mutlaq ko‘pchilikni, ya’ni uchdan ikki qismini talab qiladi", deya xulosa qildi u.
Elchidan so‘zlarini tushuntirish talab qilindi
Ukraina prezidentining matbuot kotibi Sergey Nikiforov Pristaykoning bayonotlariga javoban, elchi Rossiya bilan tinchlik o‘rnatish uchun Shimoliy Atlantika ittifoqiga qo‘shilishdan bosh tortish imkoniyati haqidagi aytganlarini izoh berishi va nimani nazarda tutganini batafsil tushuntirishga undadi.
Shundan so‘ng, Ukraina Shimoliy Atlantika alyansiga qo‘shilish ambitsiyalarini qayta ko‘rib chiqyaptimi, degan savolga Pristayko salbiy javob bergani ma’lum bo‘ldi. Uning so‘zlari noto‘g‘ri qabul qilingani ta’kidlandi.
Elchining aytishicha, Kiyev urushning oldini olish uchun ko‘plab yon berishlarga tayyor va ularni Rossiya bilan muzokaralar jarayonida hal qiladi. "Ammo bu Konstitutsiyada mustahkamlangan NATOga qo‘shilish kursiga hech qanday aloqasi yo‘q", dedi u.
G‘arb Ukraina elchisi pozitsiyasini qo‘llab-quvvatladi
Shu bilan birga, Pristaykoning pozitsiyasi G‘arbda qo‘llab-quvvatlandi. Shu tariqa, Britaniya Mudofaa vazirligi rahbari o‘rinbosari Jeyms Xippi, agar Kiyev tomonidan qabul qilingan bo‘lsa Ukrainaning NATOga a’zo bo‘lishdan bosh tortish qarorini London qo‘llab-quvvatlashini aytdi. Xippi har qanday diplomatik qarorlar Ukraina suverenitetiga xavf solmasligi kerakligini ta’kidladi. “Agar Ukraina NATOga a’zo bo‘lmaslikka qaror qilsa, biz uni qo‘llab-quvvatlaymiz. Qaror Ukraina hukumatida qolishi kerak”, - dedi u.
Ukrainaning NATOga kirmasligi Rossiya uchun asosiy masala
AQSh tomonidan Rossiyadan Yevropada xavfsizlik kafolatlari bo‘yicha taqdim etilgan takliflarda NATOni Sharqqa kengaytirmaslik va Ukrainaning alyansga qo‘shilishdan bosh tortish masalasi asosiy o‘rinlardan birini egallaydi. Moskva alyansdan 1997 yilgi chegaralariga qaytishni va Rossiya bilan chegaradosh davlatlarni qurollantirishni to‘xtatishni talab qildi. O‘z navbatida, NATO «ochiq eshiklar siyosati»dan voz kechmasligini aytdi.
Shu bilan birga, Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi taranglik davom etmoqda. G‘arb davlatlari Rossiya tomonini chegaralarga qo‘shin olib borayotganlikda ayblamoqda. 11 fevral kuni Qo‘shma Shtatlar Rossiya istalgan vaqtda, jumladan Pekin Olimpiadasi vaqtida Ukrainaga harbiy bosqinni boshlashi mumkinligini ma’lum qildi. Moskva esa hamon qo‘shni davlatga hujum qilish niyati yo‘qligini ta’kidlab kelmoqda.
