Омонқўтон туризм қишлоғига айлантирилади
Бу ҳудуд аҳолиси хушманзара табиат, ноёб ўсимлик дунёси, тоза ҳавоси билан тилга тушган тоғ бағрида яшайди. Улар мавсумий дам олиш масканлари ташкил қилган. Бу омонқўтонликлар учун нафақат даромад манбаи, балки экотуризмни ривожлантириш ва маҳаллий аҳолининг турмуш тарзини яхшилашга хизмат қилиши билан аҳамиятли.
Бу ердаги дам олиш масканлари билан танишиш давомида маҳалла раиси Абдуғани Очилов аҳолининг асосий даромади ҳақида гапирди.
Қадимда ҳудуддан Буюк ипак йўли ўтган, - дейди А.Очилов. – Тоғлар орасида, Самарқанд ва Қашқадарё вилоятларини боғловчи “Тахтиқорача” довонида жойлашган бу маскан доим маҳаллий ва хорижлик сайёҳлар билан гавжум. Маҳалла ҳудуди 8109 гектарни ташкил этади ва таркибидаги учта (Қизилтўриқ, Омонқўтон ва Консой) қишлоқда 3525 нафар аҳоли яшайди. Ҳудуд жойлашуви ва имкониятидан келиб чиқиб, туризмни ривожлантириш асосий драйвер сифатида белгиланган. Маҳалламизда 25 та дам олиш маскани, 10 га яқин мавсумий ҳордиқ чиқарадиган жой, 30 та хизмат кўрсатиш шохобчаси мавжуд. Очиғини айтаман, маҳалламиз аҳли бизга камдан-кам мурожаат қилади. Берсанг ейман, урсанг ўламан, деган гап йўқ. Табиат берган неъматдан фойдаланиб, кўпчилик ўзини ўзи эплаяпти.
Яқинда Омонқўтон туризм қишлоғига айлантирилади ва ҳудудимиздаги 20 гектар майдонда йирик туризм лойиҳаси амалга оширилади. Жумладан, жорий йилнинг май ойидан 20 га яқин лот аукционга чиқарилиб, 3 та меҳмонхона, 5 та ресторан, спорт майдончалари, автотураргоҳ, истироҳат боғлари, дам олиш масканлари қурилиши бошланади. Лойиҳалар 2026 йил якунига қадар фойдаланишга топширилиши ва ҳудуднинг 200 нафардан зиёд аҳолиси доимий ишга эга бўлиши режалаштирилган.
Ҳоким ёрдамчиси Санжар Луқмоновнинг таъкидлашича, маҳаллада 1680 нафар фуқаро иш билан таъминланган. 28 нафар ишсиз фуқаро ва камбағал, деб топилган беш оилага хонадонида дам олиш масканлари ташкил қилиш, чорвачилик билан шуғулланиши ва тикувчилик учун 560 миллион сўм кредит, асбоб-ускуна олишга субсидиялар ажратилган.
- Кўпчилик табиат қўйнида ҳордиқ чиқариш учун ҳовлимиздан жой сўрарди, баъзида уйимизда ҳам жой етишмасди, - дейди Абдурасул Қашшамов. - Уч йил олдин якка тартибдаги тадбиркор сифатида рўйхатдан ўтиб, “Дарё бўйи” дам олиш масканини ташкил қилдик. Даромадимиз яхши, оила аъзоларим ва маҳалладаги беш нафар ёш иш билан таъминлаган.
- Уйимиз катта йўл ёқасида ва бир томондан тоғлар бағридан ўтувчи дарё бўйида жойлашган, - дейди Нодира Амонова. – 15 йил олдин қурут ва ҳовлимиздаги меваларни сотиб фаолият бошлаган эдик. Ишларимиз юришиб, кейинги йилларда “Ражаб ота” мавсумий дам олиш масканини очдик. Энди ҳудудни сайёҳлар доимий ташриф буюрадиган масканга айлантиришни режалаштиряпмиз. Бунинг учун лойиҳа ишлаб чиқдик ва шу соҳада фаолият юритаётган тадбиркорлар билан ҳам ҳамкорлик қилишга тайёрмиз.
Ҳудуддаги диққатга сазовор жойлардан яна бири табиатни асраб-авайлаш, ўрмон ва тоғолди ҳудудлардаги йўқолиб кетиш хавфи остида бўлган ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини сақлаб қолиш ва ривожлантириш мақсадида Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 мартдаги қарори асосида ташкил этилган «Омонқўтон миллий табиат боғи»дир. Миллий боғ директори Азамат Амруллаевнинг таъкидлашича, ҳудуд 1,5 гектар майдонни эгаллаган бўлиб, унинг 1000 гектари қўриқхона зонаси, 400 гектар рекреацион ва 100 гектари хўжалик юритишга мўлжалланган. Боғда 1300 турдан зиёд ноёб ўсимлик ва дарахтлар, 120 турдан ортиқ ҳайвон ва жонзотлар яшайди. Ўсимлик ва ҳайвонот дунёсини ҳимоя қилиш, хавфсизлигини таъминлаш мақсадида ҳудудда 15 нафар ходим фаолият кўрсатмоқда.
Айтиш жоизки, Омонқўтон маҳалласи ҳудудининг 9400 гектарини табиий ҳудуд ташкил қилади ва бу ерда ўсувчи ноёб дарахтлар, доривор ўсимликлар кўп. Хусусан, “Қизил китоб”га киритилган Зарафшон тоғ арчаси ёки ер юзининг бошқа ҳеч қайси жойида учрамайдиган Омонқўтон тоғ лоласи. Кейинги пайтда муҳофазага олинмаган бу ҳудудларда ана шундай ноёб ўсимлик ва дарахтларга зиён етказиш, уларни йўқ қилиш, чорва молларини боқиш, гранит тошлар қазиб олиш ҳолатлари учрамоқда. Жумладан, ҳозир шу тоғда ўсувчи 101 турдаги ўсимлик муҳофазага муҳтож. Уларни асраб қолиш ва хавфсизлигини таъминлаш учун эса муҳофаза зонаси ташкил қилиш ва масъулларга бириктириш керак.
Фазлиддин РЎЗИБОЕВ.
