"Харжим сал камроқ эди..."
- Ота, бугунча етар, чарчадим, қолганини эртага кавлармиз, - Зокир картошка кавлаётган Қодир бувага шикоятомуз қаради.
- Бўпти, чарчаган бўлсанг, бор, дамингни олақол!
Қодир бува Зокир ёлғиз фарзанд бўлгани учун қўлини совуқ сувга урдирмай, вояга етказди. Хатосини энди сезяпти: Зокир на ўқиди, на бирор касбнинг этагидан тутди. Ўзига ўхшаган такасалтанг болаларга қўшилиб, ялқов бўлиб ўсди. Оила қуриб, фарзандли бўлди ҳамки ҳамон ишга бўйни ёр бермайди. Қодир бува унга ишониб, фермердан ўттиз сотих ер олганди. Экилган картошка парвариши ўзига қолиб кетди. Зокир икки кетмон чопса, ё боши оғрийди ёки чарчаб қолади. Мана, картошкани ковлаб олиши ҳам ўзига қолди. Ёшликдаги кучи бўлганда бир кунлик иш. Зокир билан ишлаб, икки кунда ўн халта картошка ковлабди. Ҳали ярмидан кўпи турибди...
- Ассалому алайкум, бобо, ҳорманг! – Пайкал бошидан ўтиб бораётган Зокир тенги йигит илдам келиб, эски қадрдонлардай Қодир бува билан кўришди.
- Валайкум ассалом, отангизга раҳмат, келинг! Меҳмонга ўхшайсиз?
- Шундай десак ҳам бўлади. Шаҳарда институтда ўқийман, Ҳусан бувани йўқлаб келаётган эдим, уйи қайси кўчада экан?
- Э, шунақами? Ҳу, қишлоқ четидаги теракларни кўряпсизми? Ўша кўча охирида.
- Раҳмат, отахон!
Йигит бир-икки қадам юргач, ёдига бир нарса тушгандай ортига қайтди.
- Отахон, кечирасиз, харжим сал камроқ эди. Ҳусан буваникига қуруқ қўл билан бориш ноқулай туюляпти. Тўрт-беш сўм бериб тура олмайсизми, эвазига картошка ковлаб бераман.
- Малол келмаса, бўпти. Халтасига беш минг сўмдан бераман.
- Розиман!
Йигит енг шимариб ишга тушди. Қоронғи тушгунча эллик халта картошка ковлади. Қодир бува Зокир билан буни икки кун ковларди: “Азамат йигит экан”, хаёлидан ўтказди Қодир бува.
- Баракалла, ўғлим! Мана, сизга уч юз минг сўм, эллик минг зиёди билан, меҳнатингизга рози бўлинг. Кечирасиз, сўраганнинг айби йўқ, Ҳусан бувада бирор юмушингиз бормиди?
- Ҳа, мен қашқадарёликман, Самарқандда институтда ўқийман, насиб бўлса, бу йил битираман. Бир йил олдин Ҳусан буванинг педагогика коллежида ўқийдиган қизи Гулноза билан танишиб, севишиб қолдик. Отаси норози бўлишига қарамай, ёшлигимизга бордик шекилли, турмуш қурдик. Гулнозани отаси ғазабланиб, уйдан қувиб юборди, мана, яқинда ўғилчалик бўлдик. Талабалик, ижарада яшаш, камхаржликка қарамай, бахтиёрмиз.
Хушхабарни эшитиб, зора қайнотам гуноҳимизни кечирса, деб келаётгандим...
- Яхши ўйлабсиз, ақлли йигит экансиз. Ҳусан бува неваралик бўлганини эшитиб, боши кўкка етади. Ориятли одам, жаҳл устида қизига қаттиқ гапириб юборгандир, ота-да. Менимча, энди ўпка-гинага ўрин йўқ, албатта, кечиради. Юринг, мен ўзим сизни бошлаб бораман.
Қодир бува меҳмонни бошлаб борар экан, “Қани эди, менинг Зокирим ҳам шундай йигит бўлса”, деб қўйди ичида ҳавас билан.
Тоғаймурод Шомуродов.
