Болангизнинг оғзида нима бор?
Турли хил жисмларнинг “таъми”ни тили билан татиб кўриш – бола фаол ривожланишининг табиий компоненти ҳисобланади. Афсуски, бундай қизиққонлик бола саломатлиги учун хавфлидир.
Гап шундаки, оғизга тушган ёт жисмни тасодифан ютиб юбориши боланинг саломатлиги ва ҳаёти учун хавф туғдиради.
Бундай ҳолат боланинг 6 ойликдан 3 ёшгача бўлган даврида кўп учрайди. Чунки бу пайтда у ташқи дунёни фаол ўрганаётган бўлади. Шу сабабли майда бўлинадиган қисмларга эга ўйинчоқларга “3 ёшдан кичик болаларга мўлжалланмаган” деб ёзилган белги қўйилади. Бироқ бундай хавфдан катта ёшдаги болалар ҳам ҳимояланмаган.
Бола бирор жисмни ютиб юборса, йўтал, нафас олиш қийинлашуви, бўғилиш энг хавфли белгилар ҳисобланади. Бундай вазиятда дарҳол врачга мурожаат қилиш лозим.
Бунда асосий тавсиялар қуйидагилардир:
• болага йирик ва майда қисмлари бўлмаган ўйинчоқлар олиб беринг;
• Ўйинчоқдаги майда қисмларнинг мустаҳкамлигини кузатиб боринг;
• Боланинг ўзини ёлғиз қолдирманг;
• Доимо у қўлига нималарни олаётганига, нима билан ўйнаётганига эътибор беринг;
• Батарея, магнит, гидрогелли шариклар, дорилар, кимёвий моддалар, ўткир учли буюмларни ютиб юборишнинг хавфлилигини эсдан чиқарманг!
Ота-оналар бола организмига ёт жисмлар тушиб қолишининг олдини олиш учун оилада барча майда жисмларни болалар қўли етмайдиган жойга яшириб қўйинг.
Ҳали тиши чиқмаган болага ёки 1-2 та тиши чиққан болага сабзи, гўшт бўлаги, донли маҳсулотлар ёки бошқа, чайнаш талаб қилинадиган қаттиқ жисмларни берманг.
Ўз фарзандингиз билан бирга ташқи муҳитни ўрганиш жараёнида қатнаша туриб боланинг ўйинчоқлари ёки бола қизиқиш билдираётган ва оғзига солаётган ўйинчоқлардан эҳтиёт қилинг. Боланинг саломатлиги учун хавфли бўлган буюмлар билан ўйнашига имкон берманг.
Жамшид Шамсиев,
Самарқанд давлат тиббиёт университети ихтисослаштирилган болалар хирургик клиникаси бош врачи.
