O‘zbekistonlik ziyoratchilar umra amalini ado etdilar

Madinai munavvara ziyoratini tamomlagan o‘zbekistonlik ziyoratchilar Makka shahrida izzat-ikrom ila kutib olindi. Bu haqda Muslim.uz xabar bermoqda.

Muqaddas ikki shaharning orasi 460 kilometrni tashkil etadi. Ushbu masofa avtobusda o‘rtacha tezlikda 5-6 soatda bosib o‘tiladi. Ammo ehrom bog‘lab, “Zul-Hulayfa” masjidida umraga niyat qilgan ibodatchilar yo‘l olisligini sezishmadi ham. Tilidan “labbayka” tushmagan yo‘lovchilar shaharga kirib kelganini sezmay ham qolishdi.

Makka — Saudiya Arabistonining g‘arbida joylashgan bo‘lib, atrofini tog‘lar qurshab olgan go‘zal shahar. Ayni paytdagi harorat bilan yurtimizdagi ob-havo o‘rtasida katta farq sezilmaydi. Buni yurtdoshlarimizning deyarli barchasi ta’kidlashmoqda. Ular shahardagi eng hashamatli va ko‘rkam mehmonxonalardan biri — “Abroj al-Hidoya”da joylashdilar.

25 qavatli mehmonxonadan shahar kaftdek ko‘rinadi. Ayniqsa, yuqori qavatiga chiqsangiz, atrofning go‘zalligiga boqib to‘ymaysiz. Dastlab e’tiboringizni bir-biridan baland binolar tortadi. Nazarimizda, ularga osmono‘par ta’rifidan ko‘ra, qoyalarga bo‘ylashgan imoratlar tashbehi ko‘proq mos tushadi. Zero, mahalliy aholi aytganidek, makkaliklar tog‘larni talqon qilishning uddasidan ham chiqadi.

Darhaqiqat, shaharda yer resurslari cheklangani yangi imkoniyatlarni ishga solish, aniqrog‘i, tog‘larni o‘zlashtirishga undamoqda. Inson qo‘li sangtaroshlik mahorati ila baland qoyalar o‘rnida mahobatli imoratlar qad rastlayapti. Bu jarayon bir zum bo‘lsa-da, to‘xtagani yo‘q. Cho‘qqi ustida ishlayotgan ekskavatorlarni ko‘rib, aqlingiz shoshadi. Ularga basma-bas qilgandek, bir maromda harakatlanayotgan kranlarga qarasangiz, boshingizdagi do‘ppingiz tushib ketdi.

Yangi ob’yektlarning aksariyatini mehmonxonalar tashkil etadi. Biroq ayni haj mavsumida bo‘sh nomerlarni topish qiyin. O‘zbekiston tomoni hamkorlik qilayotgan shirkatlar taqdim etgan mehmonxona xizmatlaridan barcha birdek mamnun.

— O‘n nafar bolani tarbiyalab voyaga yetkazdim, — deydi to‘qson yoshning ostonasida turgan chinozlik Savri aya Roziqova. — Ollohga shukr, ularning hammasi o‘zidan tingan. Hozir, to‘rttasi pensiyaga chiqib, qarilik gashtini suryapti. Farzandlar rohatini ko‘rishdan ortiq baxt yo‘q ona uchun.

Baraka topishsin, mehmonxonadagilar ham xuddi o‘z bolamizdek g‘amxo‘rlik qilyapti. Hamma sharoit bor. Oshxonada o‘zbekistonlik oshpazlar shirin taomlar tayyorlab berishmoqda. Shifokorlar bo‘lsa, holimizdan xabar olib turibdi. Lekin, ochig‘ini aytsam, hajga kelib, o‘zimni yoshargandek, tetik his qilyapman.

“Abroj al-Hidoya” mehmonxonasidan Ka’batullohga avtobus qatnovi yo‘lga qo‘yilgan. Transportlar ikki tarafga uzluksiz, 24 soat davomida harakatlanadi.

Ziyoratchilar guruh rahbarlari hamrohligida tildan talbiyani qo‘ymaguncha  Masjidul Haramga yo‘l olishdi.

Haram insoniyat, madaniyat o‘chog‘i, har qanday yomonlik, haqqa tajovuz taqiqlangan muqaddas joydir. Uning qoq markazida insonlar uchun qurilgan ilk ibodat maskani — Ka’bai muazzama joylashgan. Muqaddas kitoblarda keltirilishicha, u Ollohning uyidir. Bu yerga kelgan, shu joydan panoh topgan mo‘min-musulmonlar esa uning mehmonidir.

— Yaratganga ming qatla shukr, uning baytini ziyorat qilish, Ka’bani tavof etishga muyassar bo‘ldim, — deydi qo‘qonlik faxriy pedagog Muhiddin Qalandarov. — Yoshim 78 da. Ibodat avvalida ichki hadik katta edi. Sababi, keyingi 2-3 yildan buyon oyoqlarim og‘riq bera boshladi. Buni qarangki, Parvardigorning inoyati, mehribonligi bo‘ldimi, o‘sha og‘riqdan asar ham qolmadi. Ishonasizmi, Ka’bani hech kimning ko‘magisiz yetti marta aylanib, tavof qildim...

Otaxonning ko‘zlaridan shukrona yoshlari duv-duv to‘kiladi. To‘lqinlanganicha, Safo tepaligiga chiqib, Marva o‘rtasida sa’y qilganini, zam-zam suvidan qonib-qonib ichgach, qushday yengil bo‘lganini haqida gapiradi.

Darvoqe, hadislarda keltirilishicha, zam-zam qorni ochga taom, kasalga shifodir. Ya’ni u nima niyat bilan ichilsa, albatta, unga erishilar ekan. Yana ko‘plab ham diniy, ham ilmiy manbalarga qaraganda, zam-zam yer yuzidagi eng yaxshi, eng pokiza suv hisoblanadi. Uning tarkibi hech qachon o‘zgarmagan, yillar davomida saqlansa ham ta’mi buzilmagan. Bu suvning yana bir mo‘’jizaviy xususiyati tugamasligidir. Chindan ham, har yili bu quduq suvidan millionlab ziyoratchilar ichadilar, o‘zlar bilan olib ketadilar. Ammo bir xil me’yorda suv beradi.

Ayni paytda Marva tepaligi ostida zam-zamni to‘playdigan va uni sovutadigan markaz tashkil etilgan. Sovutish uchun esa uning o‘zidan qilingan muz qo‘shiladi, xolos. Xohlovchilar zam-zamning sovitilmaganidan ichishi uchun ham zarur shart-sharoitlar yaratilgan.

Umrani bajarib bo‘lgan ziyoratchilarning qaysi biri bilan suhbatlashmaylik, zamzam suvini ichgach, charchoqlari unut bo‘lgani, o‘zlarini tetik his qila boshlaganini aytishadi.

Ha, Makka — Olloh nazari tushgan, O‘zi aziz qilgan muqaddas manzil. Binobarin, hazrati Odam alayhissalom Momo Havoni shu yerda topdi, ular, yo‘qotgan jannatga shu yerda yetishdilar. Hazrati Ibrohim alayhissalom, u zotning zavjalari Hojar ona va o‘g‘illari Ismoil shu yerda Ollohning og‘ir sinovidan sharaf bilan o‘tdilar. Oxirgi zamon payg‘ambari Muhammad (s.a.v.) insoniyatga qaratilgan so‘nggi ilohiy xitobni shu yerda qabul qildilar...

Umrani bajargan o‘zbekistonlik ziyoratchilar Zulhijja oyining sakkizinchi tuniga qadar, ya’ni yolg‘on arafagacha Ka’bani tavof qilib, toat-ibodatda bo‘ladilar. Xalqimiz, yurtimiz xaqqiga duoda bo‘ladilar, deyiladi xabarda.

Said RAHMONOV.