Жалолиддин Румий орзу қилган кун Коня шаҳрида ҳар йили нишонланади
Туркия бугун ҳам диний урф-одатлари, анъаналари ва бой маданий мероси билан ўзининг бетакрор руҳини сақлаб келмоқда.
Ана шундай анъаналардан бири асрлар давомида ўз ҳикматлари билан инсониятга йўл кўрсатиб келаётган Жалолиддин Румий ҳазратларининг "Шаб-и арус" (вуслат) маросими бўлиб, у ҳар йили ўн минглаб зиёратчиларни Коня шаҳрига жалб қилмоқда.
Ҳар йили 7-17 декабрь кунлари ўтказиладиган Мавлоно Румийнинг вуслат кунини ёдга олиш маросими бу йил “Тинчлик вақти” шиори остида нишонланмоқда. Тадбир меҳмонлар ва зиёратчиларга 2008 йилдан бери ЮНЕСКОнинг Номоддий маданий мероси рўйхатидан муносиб ўрин олган, илоҳий муҳаббатнинг юксак тимсоли саналувчи Мавлавий само рақсларини бевосита кўриш ва ҳис қилиш имкониятини тақдим этади. Ушбу ўн кунлик дастур давомида Салжуқийлар меъморчилиги ва ажойиб ошхона маданияти билан машҳур бўлган Коня шаҳри Мавлононинг маънавий меросидан илҳомланган жонли маданий марказга айланади. Маърузалар, шеър кечалари, само рақслари, кўргазмалар, театр саҳналари ва фототанловлар шаҳарга ўзгача руҳ бағишлайди.
Жалолиддин Румий 1207 йил 30 сентябрда Балхда (ҳозирги Афғонистон) зиёли оиласида таваллуд топган ва кейинчалик Салжуқийлар пойтахти Коняга кўчиб ўтган.
Румийнинг муҳаббат, садоқат ва руҳий камолот ҳақидаги таълимоти тезда шуҳрат қозониб, бутун дунёга ёйилди. “Ким бўлишингдан қатъи назар, яна кел! Яна кел!” деган чақириғи билан бутун дунёни илм олишга чорлаган. Унинг 25 минг 700 га яқин байтдан иборат форс тилида ёзилган олти жилдли “Маснавийи маънавий” асари бугун ҳам маънавий адабиётнинг бебаҳо дурдонаси ҳисобланади. Мавлоно Жалолиддин Румий 1273 йилда 66 ёшида Коняда вафот этди.
Тарихда ёзилишича, Мавлоно Жалолиддин Румий вафот этаётганида атрофдагилар ва шогирдлари чуқур қайғуга тушади. Шунда Румий уларга “Бугун мен бир умр орзу қилган куним келди, ниҳоят Ёр висолига етаман! Бугун тўй оқшоми! Қайғуга ботмай, бу кунни байрам қилинг!”, дея васият қилган эканлар. Мавлоно ўзининг бу сўнгги онини “Шаб-и арус”, яъни “тўй оқшоми” деб атаган. Шогирдлари эса бу васиятни садоқат билан адо қилдилар ва ҳар йили бу кеча қайғу билан эмас, балки байрам ва маънавий тафаккур руҳи билан нишонланиб келинади.
Зилола тайёрлади.
