Бугун Йоханнесбургда БРИКСнинг уч кунлик саммити очилади, ундан нималар кутилмоқда?
Ривожланаётган бир қатор мамлакатларнинг клуби БРИКС ўн йилдан кўпроқ вақт олдин ривожланган Ғарб давлатларининг "Катта еттилиги"га қарши чиқди. Дунё ҳукмронлиги учун курашдаги муваффақиятлар камтарона, дейилади "BBC NEWS" мақоласида.
БРИКСнинг кенгайиши саммитнинг асосий мавзуси бўлади. Украинага қарши уруш жиноятларида айбланиб, Халқаро жиноий суд томонидан ҳибсга олишга ордер берилган Россия президенти Владимир Путиндан ташқари барча етакчилар Жанубий Африкада йиғилади. Россия судни тан олмайди, аммо Жанубий Африка суднинг қарорларини бажаришга ваъда берган.
Шу билан бирга, Путиннинг шахсан қатнашмаслиги БРИКСнинг кенгайиши учун асосий сабаб. Ва бу кенгайишнинг ташаббускори Хитой бўлиб қолмоқда, дейилади материалда.
Саммитда нималар кутилмоқда:
▪️ Уруш бошлангандан буён Жанубий Африкада бўлиб ўтган биринчи юзма-юз саммитга 40 га яқин давлат раҳбарлари таклиф қилинган, уларнинг ярми аллақачон блокка қўшилиш истагини билдирган. Потенциал номзодлар орасида Қозоғистон, Саудия Арабистони, Эрон, БАА, Аргентина, Индонезия, Миср, Эфиопия ва бошқа ўнлаб давлатлар бор.
▪️ Путин масофадан туриб иштирок этади - унинг ёрдамчиси Ушаков, шунга қарамай, президент шериклар билан муҳокама қилиш имкониятига эга бўлишини ва иштирок "расмий бўлмаса-да, мазмунли" бўлишини айтади.
▪️ Саммитнинг асосий мавзуларидан бири бу - ассоциациянинг эҳтимолий кенгайиши бўлиб, айни дамда 23 давлат аъзолик учун ариза топширган, яна бир қатор давлатлар норасмий тарзда қизиқиш билдирган.
▪️ ОАВ янги аъзоларни қабул қилиш масаласида келишмовчиликлар борлигини айтмоқда: Bloomberg маълумотларига кўра, Хитой ассоциацияни тез кенгайтиришга, Ҳиндистон ва Бразилия эса бўлажак аъзоларни дастлаб кузатувчи бўлишга чақирмоқда.
▪️ Россия масалалар саммитда муҳокама қилинади, улар муҳокама талаб этади ва Москва "отдан олдин чопмайди", дея бу борада босиқлик позициясини сақлаб турибди.
▪️ Financial Times одатда Хитой гўёки БРИКСни G7га рақиб бўлишга чақириши мумкинлигини ёзган. Лавров эса уюшманинг “янги гегемон коллектив” бўлиш мақсади йўқлигини, бироқ у “янги, адолатлироқ кўп марказли дунё тартиби устунларидан бирига” айланиши мумкинлигини таъкидлайди.
▪️ Тўхталиши мумкин бўлган яна бир муҳим мавзу - бу ўз валютасини яратиш ва миллий валюталарда савдо қилишдир. Долларга муқобил яратиш ғояси аввалроқ Бразилия президенти томонидан илгари сурилган эди. Аммо экспертлар ҳали ҳам бундай ташаббусга шубҳа билан қарашади ва БРИКС валютасини тезда яратиш имкони бўлмаслигини айтишади.
