Bir santimetr tuproq qatlami tabiatda 100 yilda shakllanadi

Har yili 5 dekabrda butun dunyoda Xalqaro tuproq kuni nishonlanadi. Bu sana tuproqning inson hayotidagi ahamiyatini anglatish, uni muhofaza qilish va barqaror foydalanish bo‘yicha jamoatchilik ongini oshirish maqsadida tashkil etilgan. Bu kunning joriy qilinishi Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) tashabbusi bilan 2014 yilda e’lon qilingan.

Tuproq – inson va tabiat o‘rtasidagi eng muhim bog‘lovchi zanjir. U nafaqat oziq-ovqat yetishtirish uchun asos, balki ekin yerlari, o‘rmonlar va hayvonot olami hayotining muhim manbai hisoblanadi. Ammo, afsuski, hozirgi kunda tuproqning sifatsizlanishi va eroziyasi global muammoga aylanib bormoqda.

1 santimetr tuproq qatlami tabiatda 100 yilda shakllanadi, lekin uning yo‘qolishi bir necha yil ichida sodir bo‘lishi mumkin. Zamonaviy qishloq xo‘jaligi va sanoat faoliyati natijasida tuproqning hosildorligi pasaymoqda. Maxsus tadqiqotlarga ko‘ra, dunyoda har yili 24 milliard tonna tuproq yo‘qoladi. Bu esa kelajak avlodlarning oziq-ovqat xavfsizligiga jiddiy tahdid soladi.

Nima qilish kerak?
Tuproqni muhofaza qilish uchun barcha darajadagi harakatlar zarur:
• Qishloq xo‘jaligida ekologik usullarni qo‘llash: eroziyaga qarshi choralar ko‘rish, organik o‘g‘itlardan foydalanish.
• Yerlarning notekis ishlatilishini cheklash: quruqchilikka moyil zonalarda ekin ekishni optimallashtirish.
• Jamoatchilikni xabardor qilish: tuproq muhofazasi bo‘yicha ta’lim va tashviqot ishlarini kuchaytirish.

Xulosa shuki tuproq – insoniyatning boyligi va kelajagi. Uni asrab-avaylash nafaqat qishloq xo‘jaligi, balki tabiatning barcha sohalari uchun muhimdir. Xalqaro tuproq kuni bizga tabiatga nisbatan mas’uliyatli bo‘lish va tuproqni muhofaza qilishda faol ishtirok etish zarurligini eslatadi.