Pomidorning orasiga rayhon qo‘shib ekish qanday foyda keltiradi?
Yoshi ulug‘, yolg‘iz yashaydigan qo‘shnimni ko‘rgani kirsam, pomidor orasiga rayhon qo‘shib ekyapti ekan.
"Buvajon, bu g‘alati odat ekan-a, - desam, "Bu odat emas - sir", deb sababini aytib berdilar.
Sababidan shokka tushib qoldim. O‘sha kunning o‘zida sinab ko‘rdim. Rostdan foydali ekan. Buning sirini bilishganiga bir hafta bo‘lmasdan mahallamizda pomidor eksa, orasiga rayhon qo‘shmaydigan odam qolmadi hisob.
Gap shundaki, bilishingizni o‘zi sizni millioner qiladigan bu usulda bir nechta sir bor.
Pomidor orasiga rayhon ekish bir nechta foydaga ega:
1. Zararkunandalarga qarshi himoya – rayhon o‘zining kuchli hidi bilan tlya, shilliqurt, qo‘ng‘izlar va boshqa zararkunandalarni "quvib soladi".
2. Hosildorlikni oshiradi – rayhon pomidorga foydali bo‘lgan hashoratlarni, masalan, asalarilarni jalb qiladi, bu esa gullarni yaxshi changalanishiga yordam beradi.
3. Mazasini yaxshilaydi – ba’zi bog‘bonlar rayhon pomidorning ta’miga ijobiy ta’sir qilib, uni yanada shirin va mazali qiladi, deb hisoblashadi.
4. Yerning namligini saqlashga yordam beradi – rayhon past bo‘yli o‘sadi va tuproqni quyoshdan himoya qilib, uning tez qurib ketishining oldini oladi.
5. Begona o‘tlarning o‘sishini cheklaydi – rayhon boshqa begona o‘tlar uchun joy qoldirmay, ularning o‘sishini sekinlashtiradi.
6. Nematodalarni yo‘q qiladi. Rayhon o‘zidan chiqqan efir moylari hisobiga ildizlarni yeb bitiradiganidan nematodalarni yo‘q qiladi.
Pomidor ko‘chatlarini ekishda yaxshi hosil olish uchun quyidagi muhim sirlarga amal qilish tavsiya etiladi:
1. To‘g‘ri joy tanlash
• Pomidor oftobni yaxshi ko‘radi, shuning uchun kunga tobe joyga eking.
• Shamoldan himoyalangan, lekin yaxshi shamollagan yer bo‘lishi kerak.
2. Tuproqni tayyorlash
• Ho‘l, yumshoq va gumusga boy tuproqda yaxshi o‘sadi.
• Ekindan 2-3 hafta oldin tuproqqa chirigan po‘stloq, gumus yoki kompost qo‘shish kerak.
• Agar tuproq sho‘r yoki juda og‘ir bo‘lsa, qum va torf qo‘shish foydali.
3. Ko‘chatlarni to‘g‘ri tayyorlash
• Ko‘chatlar 25-30 kunlik bo‘lishi kerak.
• Ertalab yoki kechki payt ekish yaxshiroq, kunduzi issiqda ekishdan qoching.
• Ekishdan 2-3 soat oldin ko‘chatlarni yaxshi suv quyib namlab oling.
• Agar ko‘chatlar juda uzun bo‘lib ketgan bo‘lsa, ularni yon tomonga biroz yotib ekish mumkin.
4. Masofani to‘g‘ri tanlash
• Katta navlar uchun: 50-60 sm oraliqda, qatorlar orasi 70-80 sm
• Past navlar uchun: 30-40 sm oraliqda, qatorlar orasi 50-60 sm
5. Ekish jarayoni
• Har bir chuqurga biroz chirigan qo‘y yoki tovuq chiqiti, kul qo‘shish mumkin.
• Ko‘chatni ekindan so‘ng yerga 1-2 ta ilk bargigacha ko‘ming, bu yaxshi ildiz chiqarishga yordam beradi.
• Har bir chuqurchaga bir stakan iliq suv quying.
6. Suvlash va parvarish
• Birinchi haftada har 2-3 kunda bir marta suv quyish kerak.
• Ko‘chat kuchaygach, haftada 1-2 marta suvlash yetarli.
• Suvni tuproqka, to‘g‘ridan-to‘g‘ri ildizga quying, barglarini namlatmang.
• Mulcha qilish tuproqning namligini saqlaydi.
7. O‘g‘itlash va kasalliklardan himoya
• 2 haftadan so‘ng birinchi marta organik yoki mineral o‘g‘it bering.
• Kasallik va zararkunandalarga qarshi sarimsoq so‘kmasi, tuzli eritma yoki mis preparatlari bilan ishlov bering.
