AQSh va Xitoy: harbiy mojaroga bir qadam
AQSh va Xitoy ochiq mafkuraviy raqobat holatida bo‘lib, yaqin orada urushga duch kelishi mumkin, deb yozadi The Economis.
Xususan, inqiroz bo‘yicha ekspert Chjan Tuoshenning ta’kidlashicha, AQSh va Xitoyning baxtsiz hodisalardan qanday qochish kerakligi haqidagi qarashlari tubdan farq qiladi. Vashington xavfsizlik ostida qiruvchi samolyotlar yaqinlashgan paytda xotirjam xatti-harakatlarni nazarda tutsa, Pekin amerikaliklar XXR chegaralariga yaqinlashishni to‘xtatishni talab qilmoqda.
Shu bilan birga, maqola muallifi Amerikaning YeR-3 razvedka samolyotining 20 yil oldin sodir bo‘lgan Harbiy-havo kuchlarining J-8II VVS NOAK qiruvchi samolyoti bilan to‘qnashuvini esladi. Hodisa 2001 yil aprel oyida Janubiy Xitoy dengizida sodir bo‘lgan edi. Shundan so‘ng Amerika samolyoti Xaynan oroliga ruxsatsiz qo‘ndi va Xitoy xavfsizlik kuchlari ekipajning 24 a’zosini so‘roq qilish uchun hibsga oldi.
Muallifning qayd etishicha, shundan so‘ng ikki tomonlama kengroq munosabatlar manfaatlarini ko‘zlab, har ikki tomon mojaroni hal qilish bo‘yicha murosaga kelgan. Bunda Xitoy rasmiylaridan uzr so‘ragan AQShning Pekindagi elchisi Jozef Pryur va muzokarachilarni Vashington siyosatidan himoya qilgan Davlat kotibi Kolin Pauyellning ham hissasi katta bo‘ldi.
Biroq hozir keskin voqealar yuz bergan taqdirda, Amerika ommaviy axborot vositalari va partizan Kongress Qo‘shma Shtatlarning amaldagi rasmiylariga yon bosishga ruxsat berishlari dargumon. Shu bilan birga, 2021 yildan beri Amerika va ittifoqchi kuzatuv samolyotlari Xitoy Xalq Ozodlik armiyasi samolyotlari bilan bir nechta xavfli hodisalarni qayd etdi. Qaysidir onda bu yana bir to‘qnashuvga olib kelishi mumkin va mojaroni hal qilish ancha qiyin bo‘ladi, deyiladi maqolada.
Avvalroq Foreign Policy jurnalistlari 2022 yilda Janubiy Xitoy dengizidagi Tayvan hududida AQSh va Xitoy o‘rtasida buyuk davlatlar o‘rtasidagi ziddiyat kuchayishi tufayli nizo yuzaga kelishi xavfi yuqori ekanligini bashorat qilishgan edi.
