Davlat fuqarolik xizmatchisi tanlov asosida qabul qilinadi
Hokim o‘rinbosarlari faoliyati samaradorligi avtomatlashtirilgan tizim orqali baholanadi
Bu amaliyot mutaxassis-kadrlarni ishga olishda shaffoflikni ta’minlash bilan birga tizimda inson omili aralashuvi, tanish-bilishchilik illatiga barham beradi.
Aslida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 3 oktyabrdagi “O‘zbekiston Respublikasida kadrlar siyosati va davlat fuqarolik xizmati tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan joriy yil 1 yanvardan davlat fuqarolik xizmatiga ishga qabul qilish ochiq tanlov o‘tkazish yo‘li bilan amalga oshirilishi belgilandi. Ushbu vazifa ijrosini ta’minlash uchun birinchi navbatda, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi tomonidan davlat fuqarolik xizmatiga ochiq tanlov o‘tkazish yo‘li bilan ishga qabul qilish uchun yagona tizim, ya’ni Davlat fuqarolik xizmatchilari vakant lavozimlari yagona ochiq portali (https://vacancy.argos.uz/) ishga tushirildi.
Tizim orqali bugungi kunga qadar viloyat bo‘yicha 322 nafar xodim o‘tkazilgan ochiq tanlovlarda g‘olib bo‘lib, ishga qabul qilindi. Tanlov asosida ishga qabul qilingan mazkur xodimlarning 30 nafari birinchi marotaba davlat fuqarolik xizmatiga ishga joylashtirilgan. Bu Davlat fuqarolik xizmatchilari vakant lavozimlari yagona ochiq portali (https://vacancy.argos.uz/) orqali vakant lavozimlar uchun o‘tkazilayotgan tanlovlarda nomzodlarga asosiy talab mehnat staji emasligini ko‘rsatib turibdi. Bundan tashqari, joriy yilning 14 sentyabr holatiga viloyat bo‘yicha portalda 20 ta ish staji so‘ralmaydigan vakant lavozimlarga ochiq tanlovlar e’lon berilgan.
To‘g‘ri, bugungi kunda davlat boshqaruv organlari va tashkilotlarning davlat fuqarolik xizmatchilari vakant lavozimlari yagona ochiq portali (https://vacancy.argos.uz/)ga ulanish jarayonlari to‘liq yakuniga yetmagan. Misol uchun, viloyatdagi 39 ta davlat boshqaruv organlari va tashkilotlar, 17 ta mahalliy davlat hokimiyat organlari hamda umumta’lim maktablari (1148 ta) tizimga ulangan. Bu jarayon davlat fuqarolik xizmatiga kiruvchi barcha davlat boshqaruv organlarini to‘liq qamrab olinishi bilan o‘z yakuniga yetadi.
Portalga ulangan tashkilotlarning katta qismini umumta’lim maktablari tashkil etayotgandek ko‘ringani bilan tashkilotlardagi ochiq tanlovga qo‘yilishi lozim bo‘lgan shtatlar soni nuqtai nazaridan qaralganda, 39 ta tashkilotning umumiy shtatlari soni 6,5 mingtani tashkil etadi. Umumta’lim maktablaridagi ochiq tanlovga qo‘yilishi lozim bo‘lgan shtatlar soni esa 1148 ta.
Qayd etish lozimki, ochiq tanlovlar to‘rt bosqichdan iborat bo‘lib, ya’ni e’lon berish, malaka talabi bo‘yicha ko‘rib chiqish, test orqali nazariy bilimlarini sinovdan o‘tkazish hamda tanlov komissiyaning suhbat bosqichlarini tashkil etish murakkab jarayon hisoblanadi. Ochiq tanlovlarni sifatli va qonuniy o‘tkazish ko‘proq kadr xizmati rahbarlarining bilim va amaliy ko‘nikmalariga bog‘liq. Ochiq tanlovlarni o‘tkazish ko‘nikmalari shakllanmasdan ommaviy tarzda hamma tashkilotlarni bir vaqtning o‘zida tizimga ulanishi ko‘plab qonunbuzilishlariga va boshqa oqibatlarga olish kelishi mumkin. Shu bois, tizimga ulash jarayonlari bosqichma-bosqich amalga oshirini taqozo etadi.
Darvoqe, ochiq tanlovlarni o‘tkazish jarayonlarida ayrim muammolar yuzaga kelganiga qaramasdan tizim doimiy ravishda takomillashtirib kelinmoqda. Jumladan, davlat fuqarolik xizmatchilari vakant lavozimlarini ochiq e’lon berib borish uchun rasmiy kanal (t.me/vacancy_argos), o‘tkazilayotgan ochiq tanlovlarni onlayn kuzatib borish (t.me/vacancyonline), tanlovlar g‘oliblari bilan muntazam tanishib borish (t.me/vacancy_winners), ochiq tanlovlar yuzasidan o‘z taklif va muammolarini bildirish (t.me/vacancy_argos_bot) hamda ariza, taklif, shikoyatlarini (t.me/murojaat_argos_bot) yuborish imkoniyatlari yaratildi.
Bulardan ko‘zlangan asosiy maqsad davlat fuqarolik xizmatiga ishga olishda inson omilini kamaytirish, shu orqali tanish-bilishchilikni, korrupsiyani, adolatsizlikni oldini olishga erishishdan iborat.
Shu o‘rinda yana bir gap. Vazirlar Mahkamasining 2021 yil 23 avgustdagi qarori bilan “Hududlarni kompleks ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish bo‘yicha sektorlar faoliyati samaradorligini baholash tartibi to‘g‘risida”gi Nizom tasdiqlandi. Mazkur hujjatga asosan sektorlar faoliyatini baholashda “Temir daftar”, “Ayollar daftari”, “Yoshlar daftari” bilan ishlash natijadorligi, “Mahallabay” ishlash tizimining yuritilish holati, iqtisodiy rivojlanish va ijtimoiy xizmatlardan foydalanish darajasi, tadbirkorlikni rivojlantirish, jinoyatchilikni kamaytirish va ijtimoiy-ma’naviy muhitni sog‘lomlashtirish hamda murojaatlar bilan ishlash samaradorligiga alohida e’tibor qaratiladi.
Inson omilini kamaytirish, reyting natijalarini soxtalashtirish hamda ko‘rsatkichlarni sun’iy oshirishning oldini olish maqsadida sektorlar faoliyati samaradorligi ko‘rsatkichlarini hisoblash va baholash bo‘yicha avtomatlashtirilgan dasturiy ta’minot – “sector.reyting.uz” onlayn axborot tizimi ishlab chiqildi. Joriy yilning 1-choragida baholash (reyting) natijalariga ko‘ra viloyatdagi birorta ham tuman yoki shaharlar “yashil” hududga kirmagan. Yarim yillik natijalariga ko‘ra esa 6 ta - Paxtachi, Narpay, Samarqand, Ishtixon, Jomboy, Qo‘shrabot tumanlari “yashil” hududga kirgan, “qizil” hududda esa viloyatimiz vakillari qolmadi.
Umuman, dunyo tajribasida rivojlangan 31 davlatning boshqaruv tizimida eng muhim samaradorlik ko‘rsatkichlar (KPI)dan keng foydalanib kelinmoqda. Yurtimizda tuman (shahar) hokimlari o‘rinbosarlari va sektor rahbarlari faoliyati shu yo‘l bilan baholanmoqda. Buning natijasida dastlab tuman (shahar) hokimlari o‘rinbosarlari faoliyati 167 ta vazifa va 88 ta ko‘rsatkichlar asosida baholangan bo‘lsa, takomillashtirilishi natijasida vazifalar soni 59 taga va ko‘rsatkichlar soni 72 ta kamaytirildi.
Umuman, boshqaruvda samaradorlikka erishish uchun birinchi navbatda, elektron hukumatni tezroq rivojlantirib, raqamli iqtisodiyotga tezroq o‘tishni taqozo qilmoqda. Shu bois, hozirgi kunda agentlik tomonidan tuman (shahar) hokimlari o‘rinbosarlari faoliyatini eng muhim samaradorlik ko‘rsatkichlari asosida baholash tizimi - https://kpi.argos.uz/ rasmiy sayti yaratilgan. Saytga ma’lumotlarni o‘z vaqtida va haqqoniy kiritilishini ta’minlash maqsadida qolgan idora va tashkilotlar bilan integratsiyalashtirish jarayonlari olib borilmoqda.
Tizimini qolgan barcha sohalarda joriy etilishiga erishsak jamiyat rivoji va boshqaruv samaradorligini oshirishda qo‘yilgan eng muhim va katta qadam bo‘ladi.
Rustam Qobilov,
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat xizmatini rivojlantirish agentligi viloyat filiali rahbari.
