Sifatsiz alkogol mahsulotlarini iste’mol qilmang!
Sifatsiz alkogol mahsulotlari nafaqat salomatlikka jiddiy zarar yetkazadi, balki hayotingizning yomon tomonga o‘zgarishiga ham ta’sir ko‘rsatadi.
Sifatsiz alkogol mahsulotlari quyidagi muammolarni keltirib chiqarishi mumkin:
Zaharlanish: Sifatsiz yoki noqonuniy alkogol mahsulotlarida xavfli kimyoviy moddalar, metanol (yoki metil spirti) bo‘lishi mumkin. Metanol iste’mol qilinganda zaharlanish, jigarning shikastlanishi, ko‘rish qobiliyatining yo‘qolishi va hatto o‘limga olib kelishi mumkin.
Organizmni zararlash: Sifatsiz alkogol mahsulotlarida ko‘pincha toksik moddalar (masalan, pirazinlar, asetaldegid) bo‘ladi. Ular uzoq muddat iste’mol qilinganda yurak, jigar, buyrak, miya va oshqozon-ichak tizimiga zarar yetkazadi. Yaroqsiz alkogol mahsulotlarining tarkibidagi moddalar organizmga zarar yetkazib, sog‘liqni tezda buzilishiga olib keladi. Masalan, tez zaharlanish, bosh og‘rig‘i, oshqozon va ichak tizimining buzilishi, bosh aylanishi va ko‘ngil aynishi kabi holatlar kuzatilishi mumkin.
Jigar serrozi: Spirtli ichimliklarni ko‘p miqdorda uzoq vaqt davomida ichish jigarni zararlaydi va uning funksiyalarini buzadi. Jigar serrozi (jigar to‘qimasining shikastlanishi) rivojlanishi mumkin. Bu kasallikda jigarning normal faoliyati yomonlashadi. Oqibatda jigar hujayralari nobud bo‘ladi va bu holat hayot uchun xavfli bo‘lishi mumkin.
Alkogolga bog‘liq gepatit: Spirtli ichimliklar jigarni yallig‘lantirishi mumkin. Bu esa gepatit (jigar yallig‘lanishi)ni keltirib chiqaradi. Alkogolga bog‘liq gepatit jigarni zararli moddalardan tozalashni qiyinlashtiradi va jigar funksiyasini yanada pasaytiradi.
Yuqori qon bosimi (gipertenziya): Spirtli ichimliklarni ko‘p ichish qon bosimini oshirishi mumkin. Bu gipertenziya (yuqori qon bosimi)ni keltirib chiqaradi. Bu esa yurak kasalliklari, inme (miya infarkti) va boshqa qon tomir tizimi kasalliklari xavfini oshiradi.
Yurak ritmi buzilishi: Spirtli ichimliklar yurak ritmi va yurak faoliyatini buzishi mumkin. Alkogolning ortiqcha iste’moli aritmiyalar (yurak ritmi buzilishlari)ni keltirib chiqaradi. Bu holat yurak yetishmovchiligi va boshqa jiddiy yurak kasalliklariga olib kelishi mumkin.
Miokard infarkti (yurak xuruji): Spirtli ichimliklarni uzoq vaqt davomida ko‘p miqdorda ichish yurak xurujining xavfini oshiradi. Spirtli ichimliklar yurak mushaklariga ta’sir qilib, qon tomirlarining torayishiga va ateroskleroz (qon tomirlarida yog‘ to‘planishi)ga olib kelishi mumkin.
Alkogol miya faoliyatini buzadi: Spirtli ichimliklar miya faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Alkogol iste’moli diqqatni jamlash, fikrlash va xotiralarni saqlash qobiliyatini pasaytiradi. U uzoq muddat davomida iste’mol qilinganida kognitiv funksiyalarni (fikrlash, o‘ylash) pasaytirishi mumkin, bu esa xotira yo‘qolishi yoki aqli zaiflikka olib keladi.
Depressiya va xavotir: Spirtli ichimliklar ruhiy salomatlikka ham salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ko‘p miqdorda alkogol iste’mol qilish depressiya, tashvish (anksiyete) va boshqa ruhiy muammolarni keltirib chiqarishi mumkin.
Alkogolga bog‘liq nevrologik kasalliklar: Uzoq muddat davomida spirtli ichimliklarni ko‘p iste’mol qilish nerv tizimiga jiddiy zarar yetkazadi. Bu, masalan, alkogolga bog‘liq polinevropatiya (nerv hujayralarining zararlanishi) kabi kasalliklarga olib kelishi mumkin.
Oshqozon yallig‘lanishi (gastrit): Spirtli ichimliklar oshqozonning ichki qatlamiga ta’sir qilib, yallig‘lanish jarayonlarini keltirib chiqarishi mumkin. Bu oshqozon og‘rig‘i, oshqozonning ichki qavatlarining shikastlanishi (gastrit) va oshqozon yarasining rivojlanishiga olib keladi.
Pankreatit: Spirtli ichimliklar oshqozon osti bezini ham shikastlaydi. Ko‘p miqdorda alkogol iste’mol qilish pankreatitga (oshqozon osti bezining yallig‘lanishi) olib kelishi mumkin. Bu holat jiddiy va hayot uchun xavflidir.
Ichakdagi o‘zgarishlar: Spirtli ichimliklar ichak faoliyatiga ham salbiy ta’sir qiladi. Ular ichakning yallig‘lanishiga, ich qotishiga yoki diareaga (ich ketishi) olib kelishi mumkin.
Oshqozon-ichak tizimida yallig‘lanish: Alkogol oshqozon-ichak tizimini bezovta qiladi va ichaklarning yallig‘lanishiga olib kelishi mumkin. Bu esa, o‘z navbatida, hazm qilish tizimi va oziq moddalarni so‘rish jarayonlarini buzadi.
Qandli diabet: Spirtli ichimliklarning ortiqcha iste’moli insulin sezgirligini pasaytiradi va qandli diabetni rivojlantiradi.
Onkologik kasalliklar: Spirtli ichimliklarning ortiqcha iste’moli turli onkologik kasalliklar (rak) rivojlanish xavfini oshiradi, xususan, og‘iz bo‘shlig‘i va tomoq raki, yurak qopqog‘i va oshqozon osti bezi raki, jigar raki, bo‘yin va qizilo‘ngach raki.
Immuntizimni susaytirish: Spirtli ichimliklar uzoq vaqt davomida ko‘p miqdorda iste’mol qilinganda, u organizmning immun tizimini susaytiradi. Bu organizmni infeksiyalarga qarshi himoya qilishni qiyinlashtiradi va kasalliklar uchun zaifroq qiladi.
Alkogolga bog‘lanish va qaramlik: Ko‘p miqdorda va uzoq vaqt davomida spirtli ichimliklarni iste’mol qilish odamni alkogolga qaram qilishga olib kelishi mumkin. Bu holat insonning ijtimoiy, iqtisodiy va psixologik hayotini jiddiy ravishda buzadi.
“Sanepidqo‘mita” Samarqand viloyat boshqarmasi.
