BMT AQShning tinch aholi hayotiga zomin bo‘lgan Suriyadagi havo hujumlariga izoh berdi
AQShning Suriyadagi aviazarbalari haqidagi New York Times gazetasida e’lon qilingan maqolaga izoh berish so‘roviga javoban: «Tinch aholi o‘limiga sabab bo‘lgan harakatlar uchun javob berish kerak», dedi BMT Bosh kotibi rasmiy vakili o‘rinbosari Farxon Haq.
Avvalroq New York Times gazetasi AQSh harbiylari 2019 yilning mart oyida Suriyada o‘nlab tinch aholi hayotiga zomin bo‘lgan aviazarbalar haqida sukut saqlagani va bu hodisa bo‘yicha sinchkov tergov o‘tkazilmagani haqida xabar bergan edi. Gazetaning yozishicha, Bag‘uz tumanidagi hujum IShIDga qarshi olib borilgan jangovar harakatlar davomida tinch aholi qurbonlari soni bo‘yicha eng yirik hujumlardan biri bo‘lgan. Ammo AQSh harbiylari buni rasman tan olmagan. Shu bilan birga, gazeta ta’kidlaganidek, dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, halok bo‘lganlar soni 70 ga yaqin.
“Biz tinch aholi hayotiga zomin bo‘lgan har qanday harakatlar uchun javobgarlik zarurligini ta’kidlagan bo‘lardik…”, dedi Haq.
Gazetaning yozishicha, gap 2019 yilning 18 martida Suriyaning Bag‘uz viloyatida berilgan zarbalar haqida ketmoqda. Gazetaning yozishicha, dastlab Amerikaning F-15Ye hujum samolyoti Bagusa hududidagi olomon ustiga 500 funtlik bomba tashlagan, shundan so‘ng yana ikki ming funtlik bomba, keyin yana bir bomba tashlangan. Nomi oshkor etilmagan amerikalik harbiy nashrga AQSh harbiy-havo kuchlarining Qatardagi El-Udeyd bazasidagi qo‘shma havo operatsiyalari markazida nima sodir bo‘layotganini “hayratda, ishonchsizlik bilan” kuzatganini tan oldi – zarbalarni jonli efirda uchuvchisiz apparat tasvirga olayotgan edi.
Ta’kidlanishicha, Harbiy havo kuchlari yuridik xodimi tergov talab qiladigan harbiy jinoyat borligini tan olgan. Lekin, gazeta ta’kidlaganidek, "deyarli har bir qadamda harbiylar halokatli zarbani yashirish choralarini ko‘rishgan". Halok bo‘lganlar soni yashirilgan, mavzu bo‘yicha hisobotlar esa «maxfiy» grifi ostiga olingan. Bundan tashqari, AQSh boshchiligidagi koalitsiya kuchlari zarbalar sodir bo‘lgan joyni buldozer bilan ko‘mishgan. Yuqori rahbariyat esa voqea haqida xabardor qilinmagan, deya qo‘shimcha qilinadi New York Times axborotida.
Nashr o‘z xulosalarini AQSh Markaziy qo‘mondonligi (CENTCOM)ga yuborganidan so‘ng, qo‘mondonlik birinchi marta zarbalarni tan oldi va o‘shanda 80 kishi halok bo‘lganini, biroq havo hujumlari “o‘zini oqlagan”ligini bildirdi. Qo‘mondonlik ma’lumotlariga ko‘ra, qurbonlar orasida 16 nafar jangchi va to‘rt nafar tinch aholi vakillari bo‘lgan. Qolgan 60 nafar halok bo‘lganlarga kelsak, "Islomiy davlat"da ayollar va bolalar ba’zan qo‘liga qurol olgani"ni hisobga olsak, ular tinch aholi bo‘lganmi yoki yo‘qmi noma’lum, deyiladi ma’lumotda.
Markaziy qo‘mondonlik matbuot kotibi Bill Urban "qasddan qilinmagan harakatlar oqibatida halok bo‘lganlar uchun qo‘mondonlik javobgarlikni to‘liq o‘z zimmasiga oladi” dedi.
