AQSh defolti bekor qilinadi, Bayden va respublikachilar qarz shiftini oshirishga rozi
Oq uy va muxolifat so‘nggi lahzada nafaqat Amerikada, balki butun dunyoda iqtisodiy inqiroz muqarrar bo‘lgan moliyaviy falokat tahdidini orqaga surdi. Prezident Jo Bayden va Kongress quyi palatasidagi respublikachilar hukumatga allaqachon astronomik — 31,4 trillion dollardan oshib ketgan davlat qarzini oshirishga ruxsat berishga kelishib oldilar.
Qaror hali ham Kongressning har ikki palatasi tomonidan ma’qullanishi kerak, bu kamida uch kun davom etadi va murosa tafsilotlari shift ko‘tarilganidan keyin ham bir necha oy davom etadigan muzokaralarni talab qiladi, deya ogohlantirmoqda AQSh rasmiylari va kongressmenlar.
Kongress tomonidan belgilangan qarzning maksimal chegarasiga yanvar oyida erishildi va shundan beri AQSh G‘aznachiligi joriy xarajatlarni moliyalashtirish uchun qarz olishni oshirish huquqidan mahrum bo‘ldi. Davlat kotibi Janet Yellen bu sur’atda pullar iyun oyidayoq tugashi, ortidan Qo‘shma Shtatlar o‘z tarixidagi ilk defolt – “falokat”ga duch kelishidan ogohlantirdi.
Muammo shunchalik jiddiyki, Bayden o‘zining Osiyo turnesini bekor qildi va Yaponiyaning Xirosima shahridagi G7 sammitidan uyiga shoshildi. Defolt tahdidi AQShning dunyodagi eng mashhur va ishonchli qarzdor sifatidagi obro‘siga putur yetkazdi. Obligatsiyalar narxi pasayib ketdi, amerikaliklarning qarzga xizmat ko‘rsatish xarajatlari oshdi.
Nima uchun AQSh shiftga urildi?
Qarz chegarasi bir necha bor ko‘tarilgan, ammo vaqti-vaqti bilan bu tartib siyosiy muzokaralar mavzusiga aylanadi. 2011 yilda Demokratik prezident Barak Obama va respublikachilar o‘rtasidagi kurash shu qadar cho‘zildiki, Qo‘shma Shtatlar eng yuqori kredit reytingini yo‘qotdi.
Bu safar esa Kongress quyi palatasini nazorat qiluvchi respublikachilar byudjetni qisqartirishni talab qilib, Senatning yuqori palatasi va Oq uyni nazorat qiluvchi demokratlardan imtiyozlarsiz shiftni ko‘tarishdan bosh tortdi.
Respublikachilar ijtimoiy xarajatlarni qisqartirish va mudofaa xarajatlarini oshirishni talab qildi.
Bunga javoban Bayden hech qanday shartlarsiz shiftni ko‘tarish yoki bekor qilishni talab qildi.
Har qanday murosaga o‘ta o‘ngchi respublikachilar va o‘ta chap demokratlar qarshi chiqdi, bu muzokaralarni murakkablashtirdi va endi Kongressning ikkala palatasida Bayden va Makkarti o‘rtasidagi kelishuvni ma’qullashni izdan chiqarishi mumkin.
Xullas, qonun tasdiqlanmaguncha va Bayden uni imzolamaguncha, defolt tahdidi ham saqlanib qoladi.
